Memento (Kẻ Mất Trí Nhớ – 2000) được đa số người xem là phim hack não bậc nhất, qua 20 năm, nó được phân tích nhiều, nhưng đã đủ thấu đáo chưa? Nếu bạn là “Fan cứng” của Chí Blog, hẳn sẽ biết tôi gần như không bao giờ viết lại những gì mà người khác đã khám phá. Vậy còn bí mật gì ẩn chứa trong bộ phim này? Đó có thể là sự thật, hoặc một góc nhìn khác, hoặc chỉ đơn giản là sự tưởng tượng nào đó về bản chất con người. Tuy nhiên, nó rất có ích cho việc nhìn lại cách mà chúng ta đã sống trong cuộc đời này. IMDb 8.4
Nhớ xem phim trước khi đọc bài phân tích, vì cách trình bày các diễn biến hơi ngược đời của nó. Phim kể về Leonard là một người đàn ông bị chứng mất trí nhớ ngắn hạn, anh ấy đang thực hiện một cuộc điều tra về hung thủ đã gây ra cái chết cho vợ và cũng khiến anh rơi vào tình trạng như hiện giờ. Tôi sẽ không đi vào chi tiết nội dung vì nó cũng không thật sự khó hiểu, cũng chính điều này đã khiến nhiều khán giả trong hiện tại đã tỏ ra xem thường bộ phim, sau khi họ xem qua quá nhiều bộ phim khác có nội dung phức tạp hơn. Hãy cẩn trọng nếu bạn có suy nghĩ đó, vì có khi bạn lầm đấy!
Giải mã lại nội dung phim
Nếu bạn đã đọc nhiều bài tôi viết, thì hẳn sẽ rất quen với bộ 3 chìa khóa để giải mã thông điệp các bộ phim, đó là tên phim, phần mở đầu và phần kết thúc. Hãy cẩn thận với phần mở đầu nói về sự chết chóc, trong phim này mở và kết đều nói về cái chết, như vậy nội dung của nó đang chỉ cho ta thấy một “quá trình” nào đó đang đưa con người đến với sự chết. Thông thường, sau khi xem hết phim Memento, người xem (có cả tôi) bày tỏ thái độ thông cảm với những hành động của Leonard, nhưng chúng ta đã quên một sự thật, anh ta là một kẻ giết người hàng loạt, và thật đáng sợ khi chúng ta đã quên mất điều đó. Nghĩa là trong điều mà chúng ta hiểu thì đang ẩn chứa sự sai sót nào đó.
Sự thông cảm dành cho kẻ giết người không phải là không có lý, khi chúng ta nhìn vào sự bất hạnh và nỗi đau mà anh ta phải gánh chịu, nó khiến chúng ta nghĩ rằng anh ta chỉ là nạn nhân của toàn bộ sự việc. Nhưng nếu nhìn kỹ hơn, điều đó có thể không phải là sự thật. Câu hỏi quan trọng nhất để đánh giá bản chất của Leonard là chuyện mất trí nhớ là thật hay giả? Nhiều người bỏ qua vấn đề này vì họ nghĩ rằng đó là thật, riêng tôi thì nó là giả, hoặc ít nhất thì sự bắt đầu của nó là giả. Bằng chứng là Leonard tự nhận rằng chỉ nhớ những gì xẩy ra trước vụ tai nạn, vậy tại sao anh ấy lại nhớ được chuyện vợ bị chết bởi tiêm thuốc và chuyển nó sang một nhân vật khác?
Nói rõ hơn, người vợ đã không chết trong vụ tai nạn khiến Leonard mất trí nhớ ngắn hạn, như vậy, việc mất trí nhớ sau đó của Leonard chỉ là sự giả dối để có được tiền bảo hiểm. Có một câu nói khá chính xác về con người, “Nếu một lời dối trá được lặp đi lặp lại nhiều lần, nó sẽ trở thành sự thật”. Như vậy, ban đầu Leonard chỉ giả vờ mất trí nhớ, nhưng sau đó anh ta dần dần mất trí nhớ thật sự, và hậu quả là vô tình tạo nên cái chết cho người vợ. Cho đến lúc này, Leonard mới nhận ra rằng điều mà người vợ quan tâm nhất không phải là tiền bảo hiểm, mà là tình yêu của Leonard dành cho cô ấy.
Chí Blog có kịch bản phim điện ảnh, ai mua không?
Cái chết của vợ đã khiến Leonard đau đớn vô cùng khủng khiếp, nó đẩy tâm trí Leonard vào sâu hơn trong căn bệnh “mất trí nhớ”, khả năng phòng vệ trước sự đau khổ đó đã diễn ra bằng cách chuyển dời câu chuyện đến một nhân vật khác, đó là Sammy – một khách hàng bị chứng mất trí nhớ thật sự. Nhưng khi khảo sát về căn bệnh của Sammy, Leonard đã báo cáo sai để hưởng lợi từ đó, có thể thấy rằng từ ban đầu thì bản chất của Leonard đã là một kẻ xấu và tham tiền. Nguồn gốc thật sự cho toàn bộ chuyện “mất trí nhớ” của Leonard chỉ là hành động chối bỏ trách nhiệm do chính anh ta tạo ra.
Tâm trí Leonard đã tự xây dựng một “sự thật” khác, rằng tất cả lỗi lầm đều do 2 kẻ đột nhập vào nhà gây ra, chính họ đã “giết chết” người vợ, chính họ khiến anh ta “mất trí nhớ”. Và để “trả thù”, Leonard phải giết cho bằng được “hung thủ” đã trốn thoát. Nhưng sau khi giết được “hung thủ” thì Leonard có đạt được sự thanh thản không? Không bao giờ! Vì hung thủ thật sự chính là bản thân Leonard, sự nhận thức của anh ấy có thể quên điều đó, nhưng sâu trong vô thức, sự thật sẽ không mất đi. Cho nên Leonard cứ điều tra mãi, cứ giết người mãi, đó là một vòng lặp vô hạn, nó giống như một kẻ khát nước dùng rượu để giải khát, càng uống càng khát.
Khi nhìn vào những dòng chữ được xăm trên da Leonard thì chúng ta thấy được điều gì? Nó chỉ nói về nỗi đau và sự dối trá, là “cái chết” của người vợ, vụ tai nạn, nhân vật Sammy – người mang câu chuyện bịa đặt, John G – tên của “hung thủ”, biển số xe của Teddy – kẻ đang lợi dụng Leonard. Như vậy, bản chất của Leonard sau cái chết của vợ thì chỉ còn lại bóng tối và sự chết chóc.
Teddy là một tên cớm bẩn nhưng lại rất thông minh. Và Teddy đã chết vì sự thông minh đó của anh ta, điều này mang tính mĩa mai sâu sắc. Teddy nghĩ rằng có thể lợi dụng căn bệnh của Leonard để làm lợi cho chính mình, nhưng không hề nghĩ đến chuyện anh ta có thể trở thành nạn nhân của Leonard trong tương lai. Bất kỳ ai dính dáng đến Leonard đều sẽ nhận lấy sự bất hạnh, tuy nhiên điều đó còn phụ thuộc vào tính mục đích của kẻ đó. Ví dụ như nhân vật Natalie, chồng của cô ấy bị Leonard giết, nhưng cũng vì thế mà cô ấy được giải thoát khỏi sự bất hạnh.
Phân tích sâu về ý nghĩa phim
Nhiều người nghĩ rằng đạo diễn trình bày bộ phim theo cách tua ngược các móc thời gian để nó trở nên phức tạp và khó hiểu, thực chất thì điều đó thể hiện bản chất của chính con người chúng ta, vì chúng ta đang sống theo kiểu “ngược đời”. Hãy nhìn vào con người Leonard, anh ta tham lam tiền bảo hiểm nên vô tình giết vợ – người đã yêu anh ta hơn cả mạng sống của cô ấy. Lẽ ra anh ta nên sống theo cách ngược lại nếu muốn có hạnh phúc.
Leonard xăm lên da sự thù hận, sự dối trá, sự chối bỏ trách nhiệm, nhưng lại đốt đi những kỹ vật của người vợ và của tình yêu. Thứ đáng bỏ thì không bỏ, thứ đáng trân trọng lại không trân trọng. Vậy là bạn đã hiểu tại sao phim có tên là Memento – vật lưu niệm, ngoài những dòng chữ trên thân thể, vật lưu niệm của Leonard còn là tấm ảnh những kẻ bị anh ta làm hại, sự thỏa mãn sau khi giết người. Tại sao dòng chữ trên da thịt không phải là những lời yêu thương? Sao những tấm ảnh đó không phải là về người vợ? Bạn tìm gì thì bạn sẽ gặp được thứ đó.
Việc tua ngược từ hiện tại về quá khứ cũng nói lên một điều rất quan trọng khác. Đầu phim là hiện tại, Leonard giết Teddy; cuối phim là quá khứ, Leonard nói rằng sẽ biến Teddy thành một “John G” khác, nghĩa là sẽ giết Teddy trong tương lai; nhưng khoản giữa đầu – cuối của sự việc thì Leonard hoàn toàn không thật sự nhận thức về những gì đang diễn ra. Tổng hợp 3 điều này đưa ra một hệ quả là chúng ta biết rằng mỗi sự chọn lựa trong hiện tại sẽ tạo ra kết quả gì trong tương lai, dù chúng ta không biết tương lai đó thế nào. Như vậy thì đừng đổ lỗi cho những bất hạnh hay khổ đau mà chúng ta nhận được sau đó.
Câu chuyện Leonard vô tình giết vợ cũng có thể hiểu theo ý nghĩa khái quát hơn chứ không phải kịch bản đặt ra cho có thêm tình tiết. Có rất nhiều cặp vợ chồng đến với nhau bởi tình yêu, nhưng sau đó họ “quên” rằng họ từng yêu nhau, mỗi khi họ “quên” thì họ lại “tiêm” cho nhau những liều “thuốc độc” trong đời sống, khi “quên” càng thường xuyên thì “thuốc độc” sẽ được “tiêm” thường xuyên hơn, cho đến một ngày tình yêu đó chết hoàn toàn. Bi kịch ở chỗ, dù tình yêu đã hết ở một người nhưng người đó lại giả vờ là vẫn còn yêu nên khiến đối phương hy vọng. Giống như Sammy giả vờ nhận ra ai đó, trong khi anh ta không nhớ gì cả, anh ta giả vờ để nhận được nhiều sự quan tâm từ người khác.
Nói đi thì cũng phải nói lại, bản chất con người vẫn còn một tia hy vọng, đó là Leonard cảm nhận được nỗi đau khi vô tình giết vợ, và anh ta không chấp nhận bản thân là một kẻ ác – kẻ giết người, nên anh ta tìm cách chối bỏ trách nhiệm bằng bệnh mất trí nhớ. Tuy nhiên như vậy vẫn chưa đủ, chúng ta phải can đảm nhìn vào sự thật, nhận lấy trách nhiệm do chúng ta tạo ra và tìm cách thay đổi nó, khiến nó tốt đẹp hơn. Chỉ có cách đó thì chúng ta mới tìm thấy hạnh phúc và sự thanh thản một cách vẹn toàn.
Cảm ơn các bạn đã đọc bài, nhớ chia sẽ bài viết và giới thiệu Chí Blog đến mọi người, và tích cực “cứu tế” để mình có thêm động lực viết bài nghen.
OCB – ngân hàng phương đông, tk: 0003100008898001, NGUYỄN MINH CHÍ, chi nhánh Thủ Đức. Hoặc: Nguyễn Minh Chí, NH TMCP SAI GON THUONG TIN CN TIEN GIANG, Số TK: 0601 4671 8526
…………….
Top 120 Best review phim ý nghĩa trên Chí Blog
Những phim có nội dung tương tự: Gã Thợ Máy – The Machinist, Niềm Đau – Calvary, Sự Im Lặng Của Bầy Cừu – The Silence of the Lambs, Không Chốn Dung Thân – No Country for Old Men, Cô Gái Gián Đoạn – Girl Interrupted, Tam Giác Quỷ – Triangle, Đảo Kinh Hoàng – Shutter Island, Lễ Hội Đẫm Máu – Midsommar, Kẻ Đánh Cắp Giấc Mơ – Inception, Joker, Nhà Triết Học – After The Dark, Phù Thủy – The Witch, Vẻ Đẹp Mỹ – American Beauty
Nhớ Like, Share, Comment, giới thiệu Chí Blog với nhiều người, hoặc Donate ủng hộ để duy trì sự tồn tại của Website và có thêm nhiều bài viết chất lượng khác nữa nhé các bạn. Hãy so sánh các bài viết trên Chí Blog và những bài viết khác trên mạng, bạn sẽ thấy sự khác biệt.
About Author
