Uncut Gems (Kim Cương Trong Đá – 2019) là bộ phim tâm lý có tính siêu thực, bởi trong cái ‘thực’ có cái ‘siêu’ nên ít người thật sự hiểu – đó là cách nói giảm nhẹ, nếu nói cho chính xác thì … đa số xem phim mà hổng hiểu gì hoặc hiểu ‘lầm’. À, đừng cho rằng tôi gọi phim là ‘siêu thực’ thì nghĩa là tôi hiểu từ đó có nghĩa gì, đó chỉ là một cách nói. Nhiều bài viết của người khác đều nhắc đến ‘viên đá quý thô’ cũng chính là tựa phim, nó đúng là chìa khóa / lời giải cho toàn bộ câu chuyện, chỉ có điều những người viết bài đều tra vào sai ổ khóa nên cứ đi vòng vòng mé ngoài và nói về sự hỗn độn của phim, tức phần đá dỏm, còn phần đá quý thì họ chưa chạm tới. Có bài viết đề cập chuyện một nhà phê bình bảo rằng Adam Sandler xứng đáng nhận giải Oscar cho phim này, cá nhân tôi khá đồng tình với quan điểm đó, tất nhiên là có lý do, vì nhân vật mà anh ấy thể hiện là linh hồn của toàn bộ ý nghĩa của phim. IMDb 7.4
Ban đầu tôi không dự định viết bài cho phim này, vì mặc dù ý nghĩa phim rất sâu sắc nhưng có phần quá đơn giản, nhưng sau khi đọc qua rất nhiều bài review, cảm thấy sự hiểu ‘lầm’ quá lớn nên bắt buộc phải viết để trả lại giá trị mà bộ phim xứng đáng được nhận, cũng có thể là tôi hiểu sai và người khác hiểu đúng, hên xui. Phim kể về Howard là một nhà buôn đá quý, anh ấy mắc nợ vì mê cờ bạc, và vì quá mê cá cược nên cuộc sống của anh ấy trở thành mớ hỗn độn, cuối cùng anh ấy phải trả giá cực lớn cho điều đó; hầu hết các bài review khác đều tập trung vào điểm này, đó không phải là sự thật. Xem phim nếu muốn biết thêm chi tiết hoặc đọc bài tiếp.
Phân tích / giải thích ý nghĩa thông điệp
Uncut Gems (UG) nghĩa là viên đá quý thô và chưa bị loại bỏ những loại đất đá tầm thường, vậy UG là một mớ hỗn độn mà trong đó phần đá thường trộn lẫn với phần đá quý, phim nhiều lần cho chúng ta thấy cảnh quay tiến sâu vào viên UG này, nó giống như cho chúng ta thấy cả một vũ trụ bao la gồm những tinh vân, những thiên hà, màu sắc, huyền ảo, đẹp. UG là biểu tượng cho vũ trụ chúng ta sống, cho sự sống, cho cả loài người hoặc mỗi con người. Nói thế thì quá trừu tượng và khó hiểu nên phim đã thể hiện điều đó qua cuộc sống của Howard, một cuộc sống hỗn độn gây ức chế cho người xem, sự ức chế này là có mục đích nhé các bạn.
Howard không phải là một kẻ mê cờ bạc hoặc cá cược, anh ấy yêu môn bóng rổ của đội nhà bằng tất cả trái tim lẫn tâm trí, việc cá cược chỉ là một cách biểu hiện cho tình yêu đó, giống như những vị vua chúa ngày xưa cố chinh phục cả thế gian rồi sau đó mang tất cả chiến công hiển hách đó dâng lên người phụ nữ mà ông ta yêu. Vấn đề ở chỗ cách mà xã hội này đang vận hành khiến cho con người không nhận ra cái giá trị của tình yêu hoặc đam mê đó nên nó khiến cho con người lãnh nhận sự khổ đau hoặc hậu quả khôn lường.
Tình yêu đối với môn bóng rổ chỉ là một phần ‘đá quý’ trong cuộc sống của Howard, phần khác chính là anh ấy có một người vợ thủy chung, rất yêu anh ấy, cô ấy là người vợ tốt, Howard cũng có đứa con ngoan; tóm lại thì Howard có một gia đình riêng hoàn hảo nhưng lại không biết quý trọng; mặt khác, Howard cũng có cô bồ đã yêu anh ấy thật sự và anh ấy cũng yêu cô ấy.
Đa số các nhân vật trong phim đều giống Howard, ví như cô bồ, cô ấy yêu Howard nhưng trong cuộc sống tạp nham của bản thân, cô ấy mém chút đã ‘quan hệ’ với một gã khác khi chơi ở vũ trường, vì thế điều đó khiến Howard đau đớn và muốn tống cổ cô gái ra đường; hoặc khi xét về gia đình Do Thái của Howard, họ rất sùng đạo, đọc kinh trong bữa ăn, tôn vinh những giá trị cao đẹp từ kinh thánh; nhưng người cha có phần đạo mạo của Howard lại thông đồng với con trai nâng giá viên UG. Nghĩa là trong đời sống cá nhân hoặc phương diện gia đình đều tồn tại những giá trị cao quý nhưng họ đối xữ với nó theo cách rẻ mạt; xét về cuộc sống của anh chàng vận động viên chơi bóng rỗ cũng y như vậy, anh ta quý viên đá nhưng lại trả giá khi đấu giá, anh ta cũng quý chiếc nhẫn nhưng sẵn sàng cầm nó để giữ viên đá, điều đó có giống cách Howard dùng mọi thứ để cá cược cho tình yêu với bóng rổ?!
Tình yêu của Howard với bóng rổ là tình yêu thuần khiết, niềm tin của gia đình Do Thái của với tôn giáo của họ cũng y như vậy, niềm tin của anh chàng vận động viên đối với sự may mắn huyền bí của viên UG cũng y thế luôn; nhưng tất cả họ đều không thật sự biết yêu quý điều họ tin tưởng cho đúng nghĩa và đúng cách, cả xã hội này đều thế cả. Lấy viên UG làm ví dụ, những kẻ khốn cùng dùng tính mạng và xương máu để đào đá quý, nhưng khi tìm được, họ bán nó cho Howard chỉ có giá vài ngàn USD, sau đó Howard lợi dụng niềm tin của chàng vận động viên vào sự huyền bí để nâng giá 175.000 USD, đúng là nhờ niềm tin đó mà anh ta chơi xuất thần và chiến thắng trận bóng, và thêm lần nữa, Howard lợi dụng điều đó nên gom tất cả tiền đặt cược cho đội nhà, thỏa mãn niềm đam mê của anh, sự thỏa mãn đó sẽ được làm cho to lớn hơn khi chiến thắng cá cược.
Nhưng cũng giống như cách mà Howard đánh giá sai về giá trị của viên đá, chúng ta giả sử giá trị đúng của viên đá là 175.000 USD, Howard chỉ bỏ khoản 5.000 USD và tiền buôn lậu để có được nó, khi có viên đá, Howard nghĩ nó giá trị 1 triệu USD, bởi phán đoán sai giá trị viên UG (vì nó là đá quý chưa cắt – ý thực và ý ẩn dụ nhé) nên vô số rắc rối đã đến với anh ấy. Ở đây chúng ta sẽ tìm thấy sự tương đồng giữa cách mà Howard say mê bóng rổ với cách anh ấy phán định giá trị viên UG.
Chí Blog có kịch bản phim điện ảnh, ai mua không?
Nghĩa là tình yêu dành cho bóng rổ có đáng giá để Howard đặt cuộc sống của chính anh ấy vào sự nguy hiểm? Và sự nguy hiểm với cô bồ mà anh ấy yêu, và nó có đáng giá hơn cuộc sống gia đình? Nói nôm na, tình yêu cho bóng rổ chỉ đáng ‘175.000’ USD nhưng Howard cứ nghĩ là nó giá ‘1 triệu’ USD. Phán đoán sai lầm và đối xữ tệ hại với thứ mà mình yêu quý thì trước sau gì cũng chết hen; ‘đối xữ tệ hại’ ở đây là lợi dụng tình yêu / niềm tin của người khác để phục vụ cho đam mê của chính mình, ví như mượn nợ, cá cược, hoặc niềm tin huyền bí của chàng vận động viên.
Sự tệ hại do chính Howard tạo nên đã gây thiệt hại đối với người khác, đặt biệt là đối với những kẻ không có bất cứ niềm tin nào như Phil – gã cho vay, gã này hoàn toàn mất hết kiên nhẫn đối với Howard, thứ bảo vệ Howard là cánh cửa chống đạn, cánh cửa này là biểu tượng cho pháp luật hoặc luật lệ trong xã hội, nó sẽ không thể bảo vệ Howard mãi được, giống như cách Howard lợi dụng lỗ hổng pháp luật để buôn lậu viên UG hoặc trong việc nâng giá; sẽ có lúc ‘cánh cửa’ đó mở ra và “đùng” một viên đạn ngay sọ.
Thông điệp / ý nghĩa phim rất đơn giản, đời sống của chúng ta là một mớ hỗn độn bao gồm nhiều thứ quý giá trộn lẫn với nhiều thứ rác rưởi, nhưng để hiểu được điều đó lại không dễ tí nào. Chính vì Howard không hiểu nên cuộc sống của anh ấy trở thành hỗn loạn, bộ phim cố tình tạo ra cho chúng ta cảm giác ức chế khi xem cũng là vì thế, chúng ta cũng có thể nhìn lại cuộc sống của bản thân, nó cũng hỗn loạn không kém gì Howard, nhưng cũng giống Howard, chúng ta quen với nó, nên chúng ta thấy bình thường và khinh thường, để rồi khi tai họa ập tới thì chúng ta ngơ ngác không hiểu tại sao. Tại vì chúng ta đã ‘không cắt’ cuộc sống của chúng ta, chúng ta không biến cuộc sống của mình thành một viên đá quý trọn vẹn.
Trong tất cả các bài review khác đều có một nhận định chung “chúng ta vừa hận Howard ngu ngốc nhưng cũng vừa thấy thương anh ấy”, đó là vì sâu trong thâm tâm (tâm hồn) người xem ‘hiểu’ được phim, nhưng xét về mặt ý thức thì họ lại không hiểu phim nói về điều gì, do đó cảm xúc và tâm hồn rất quan trọng nhé các bạn, chúng ta nên biết yêu quý nó.
Giờ thì các bạn đã hiểu tại sao bộ phim lại được các nhà phê bình đánh giá cao như vậy, và vì sao tôi đồng ý là Adam Sandler nên nhận giải Oscar. Và bộ phim rất ‘siêu thực’ đúng không nào?
Cảm ơn các bạn đã đọc bài, nhớ chia sẽ bài viết và giới thiệu Chí Blog đến mọi người, và tích cực “cứu tế” để mình có thêm động lực viết bài nghen.
OCB – ngân hàng phương đông, tk: 0003100008898001, NGUYỄN MINH CHÍ, chi nhánh Thủ Đức. Hoặc: Nguyễn Minh Chí, NH TMCP SAI GON THUONG TIN CN TIEN GIANG, Số TK: 0601 4671 8526
…………………………..
Nhớ Share bài viết, Like Chí Blog (Facebook) để dễ dàng theo dõi những bài viết mới.
Top 120 Best review phim ý nghĩa trên Chí Blog
Top 50 bài review sách văn học kinh điển của Chí Blog
Những phim cùng chủ đề:
Kẻ Sát Nhân Không Mùi – Perfume: The Story of a Murderer (2006): phù du – vĩnh cữu
Lễ Hội Đẫm Máu – Midsommar (2019): bóng tối giữa bông hoa
Thiên Nga Đen – Black Swan (2010): con đường của sự hoàn hảo và tự do
Xác Chết Biết Nói – Swiss Army Man (2016): tởm, hài nhưng sâu sắc
Kẻ Đào Tẩu Giấc Mơ – Coma (Koma – 2019): con người không dám mơ
Tiền Định – Predestination (2014): 2 thế giới, 2 vòng lặp giao nhau
Vùng Hủy Diệt – Annihilation (2018): ung thư hay tiến hóa?
Ảo Ảnh – Mirage (Durante la tormenta – 2018): thâm thúy như búp bê Matryoshka
Ngày Tận Thế – Melancholia (2011): nỗi u sầu ẩn giấu
Giác Quan Hoàn Hảo – Perfect Sense (2011): thảm họa hay lời cảnh báo
Mặt Trăng – Moon (2009): tất cả chỉ là ảo ảnh
Cây Đời – The Tree of Life (2011): biết ơn và oán trách
Chuyện Tào Lao – Pulp Fiction (1994): chuyện tào lao không tào lao
Vẻ Đẹp Mỹ – American Beauty: vũ điệu cơn gió xoáy
Đời Sống Thượng Lưu – La grande bellezza (2013): ta thấy gì khi cúc áo cô gái mở ra?