Youth (tuổi trẻ – 2015) là phim tâm lý – nghệ thuật – siêu thực, và … không phải ai xem xong cũng hiểu phim nói gì; nhưng các bạn đã có Chí Blog. Nếu các bạn đã xem trailer, hoặc phim, hoặc đọc các bài review khác, bạn sẽ nghĩ phim nói về tuổi già, và tuổi trẻ chỉ là hoài niệm. Sự thật không phải vậy, nó trái ngược hoàn toàn, toàn bộ tác phẩm đều hướng về tuổi trẻ và sức sống, còn tuổi già và cái chết được mang ra để phủ định chứ không phải để chấp nhận. Quả thật là dòng phim nghệ thuật của Ý thì khó lòng mà chê được, nó thường mang tính toàn diện về cuộc đời; còn của Pháp thì nghiêng về tình cảm nhiều hơn. IMDb 7.3 , xem phim để biết thêm chi tiết hoặc đọc bài tiếp.
Ý nghĩa thông điệp truyền tải
Phim kể về Fred là một nhà soạn nhạc cổ điển tài ba đã về hưu, ông ấy đang hưởng kỳ nghỉ tại khu nghỉ dưỡng sang trọng ở Thụy Sĩ. Một sứ giả của nữ hoàng Anh đã đến mời Fred chỉ huy bản giao hưởng nổi tiếng nhất của ông ấy nhưng ông ấy đã từ chối vì một lý do cá nhân. Phim có khá nhiều nhân vật, mỗi nhân vật có sẽ cho chúng ta thấy một góc nhìn riêng về cuộc sống, nhưng tổng hợp lại, tất cả họ đều hướng về một điều duy nhất là sức sống của tâm hồn, chúng ta cũng có thể gọi nó là “tuổi trẻ”. Tôi sẽ phân tích từng nhân vật trong đó.
Để cho dễ hiểu, tôi yêu cầu bạn hãy nhắm mắt lại và tưởng tưởng, trong khi bạn đang nhắm mắt, tôi nắm lấy tay bạn và dẫn bạn đến một nơi, giờ thì hãy mở mắt ra, trước mặt bạn là một cung điện vô cùng lộng lẫy và rực rỡ hào quang, điều đó sẽ ghi lại trong ký ức của bạn mãi mãi. Nhưng … trước khi bạn mở mắt ra thì nơi được đặt tòa lâu đài đó có gì? Tòa lâu đài sẽ không thể tự dưng mà có, phải có ai đó tạo ra nó, phải có hàng ngàn người thợ, phải di chuyển thật nhiều tài nguyên, phải hy sinh biết bao công sức, bạn không thấy những điều đó, điều bạn thấy chỉ là một tòa lâu đài tráng lệ sau khi đã hoàn tất. Phần lớn người đời chỉ muốn nhìn thấy và chỉ quan tâm những ánh hào quang rực rỡ khiến họ say mê, và thứ ánh sáng chói lòa đó che lấp rất nhiều điều ý nghĩa khác gắn liền với nó.
Đó cũng là điều mà Mick đã nói, đôi khi người ta chỉ nhớ đến Fred nhờ bản giao hưởng “Simple Song #3″mà quên đi những bài khác cũng rất hay của ông ấy. Tương tự, khi bắt đầu bộ phim, chúng ta thấy sự nổi bậc của 2 nhân vật đã già nua ở khu nghỉ dưỡng, chúng ta nghe họ nói về sự trục trặc của tuyến tiền liệt, chúng ta biết Fred đã nghỉ hưu nhiều năm, chúng ta biết Mick đang viết kịch bản cho bộ cuối cùng trong một series phim điện ảnh; tổng hợp những thông tin đó lại, chúng ta nói rằng “phim này nói về tuổi già”. Sự nhận định đó thể hiện rằng chúng ta luôn vội vã đưa ra những quan điểm đơn giản dựa trên những vẻ ngoài mà chúng ta thấy.
Nếu muốn biết sự thật, hãy học cách quan sát của nhân vật Jimmy trong phim, vì anh ấy là một diễn viên nổi tiếng, anh ấy cần quan sát nhiều về con người để hiểu họ, và chỉ như vậy thì anh ấy mới có thể diễn xuất sắc những vai diễn được giao. Fred có đang thật sự nghỉ hưu? Không! Bản thân ông ấy vẫn đang làm việc và theo đuổi âm nhạc, ông ấy chơi nhạc khi cầm miếng giấy nylon phủ bạc trong tay, ông ấy “chỉ huy” bản giao hưởng của thiên nhiên được tạo ra từ đàn bò, rừng cây, và đàn chim. Nghỉ hưu chỉ thể hiện hiện rằng ông ấy không muốn biểu diễn những bản giao hưởng đối với con người mà thôi; tại sao ông ấy làm vậy? Vì sự đam mê biểu diễn đối với con người đã biến mất khi vai trò quan trọng nhất trong dàn giao hưởng đã không thể cất tiếng hát – đó là người vợ. Nếu bạn thật sự hiểu ý nghĩa của điều này, bạn sẽ khóc như cô con gái của ông ấy, đó cũng là lý do ông ấy từ chối lời mời của nữ hoàng.
Lena là con gái của Fred, cô ấy luôn oán trách Fred vì những gì mà cô ấy nhìn thấy trong quá khứ. Lena cảm thấy thiếu tình yêu từ phía người cha vì ít nhận được những cử chỉ của tình yêu thương, vì cô ấy thấy sự hy sinh quá nhiều từ người mẹ, cô ấy luôn bị mẹ mắng khi quá ồn ào làm ảnh hưởng đến công việc sáng tác của Fred. Lena chỉ thật sự hiểu người cha ở những đoạn gần cuối phim, khi Fred nói ra nguyên nhân không chỉ huy bản giao hưởng “Simple Song #3”; ngoài ra còn có hành động Fred đã hôn lên trán Lena khi cô ấy giả vờ ngủ, và Mick bảo rằng “một người cha luôn biết con của ông ấy đang ngủ hoặc giả vờ ngủ”. Câu của Mick là có ý gì? Mick chỉ cho Lena biết, cô ấy luôn nhận được những nụ hôn của cha khi cô ấy ngủ, nhưng cô ấy không biết điều đó, Fred luôn yêu thương và quan tâm con gái của ông ấy.
Lena đã khóc lóc khi người chồng bỏ đi theo một cô gái trẻ, vì cô gái trẻ rất giỏi chuyện trên giường. Đừng nghĩ chuyện này theo cách đơn giản như một chuyện thị phi lá cải; chúng ta có thể cho rằng người chồng là kẻ không có chiều sâu và đam mê xác thịt, nhưng tại sao Lena lại chọn một kẻ như thế làm chồng? Lena cũng trần tục không kém người chồng. Sau cuộc chia tay, Lena đã học được một bài học vô cùng quan trọng và đạt được “món quà” sâu sắc hơn sự lựa chọn của người chồng. Người chồng mong muốn đạt được tự do, sự mạo hiểm và ham muốn thể xác, nhưng anh ta chỉ hiểu được một trong 3 điều ấy, là tình dục. Lena quen với nhà leo núi, và nhờ vậy mà cô ấy hiểu được cả 3 thứ tôi vừa kể.
Mick đang viết kịch bản cho tập cuối trong bộ series phim điện ảnh mà nhân vật chính là cô diễn viên ông ấy yêu quý nhất. Các bạn có biết tại sao nữ diễn viên lớn tuổi ấy từ chối đóng bộ phim này? Bà ấy nói rằng vì được mời cho một series phim truyền hình, vì sẽ có nhiều tiền? Sự thật không phải vậy, sự thật là bà ấy không muốn nó kết thúc, không muốn vai diễn đó “chết”, bà ấy muốn tiếp tục được diễn, dù rằng ở một cấp độ kém hơn phim điện ảnh. Các bạn nghĩ bà ấy đã “phản bội” Mick khi từ chối vai diễn và nói rằng Mick đã hết thời? Không! Bà ấy rất hiểu Mick, nên bà ấy sợ rằng sau khi bộ phim này hoàn thành thì tinh thần của Mick sẽ “chết” nếu ông ấy nghĩ rằng đó là bộ phim cuối cùng mà ông ấy có thể viết kịch bản. Tuy nhiên Mick không tin là ông ấy đã hết thời, khi nghe bà ấy bảo là ông ấy hết thời, Mick đã phản ứng kịch liệt và đã tự sát.
Các bạn nên hiểu rằng việc Mick tự sát không phải vì nghĩ rằng bản thân hết thời, mà nó thể hiện sự chối bỏ điều đó, nếu có điều gì mà Mick công nhận, đó là sự già nua của thân xác, vì ông ấy quên rất nhiều thứ; Mick tự sát là để chối bỏ sự già nua và “hết thời” của tâm hồn, cái chết của thân xác là hành động chối bỏ “cái chết” của tinh thần. Và sau khi nghe Mick tự sát thì nữ diễn viên của ông ấy đã muốn nhảy khỏi máy bay để quay trở lại. Trong các vụ cá cược giữa Fred và Mick thì Fred luôn thắng vì Mick rất dễ tin vào những gì người khác nói; điều này nói lên điều gì? Không phải vì Mick có đầu óc đơn giản đâu nhé, ông ấy rất sâu sắc, điều đó nói rằng Mick luôn giữ được sự hồn nhiên và trí tưởng tượng của một tâm hồn thơ trẻ, và chỉ những ai vừa sâu sắc vừa giữ được tâm hồn thơ trẻ thì mới viết được những kịch bản xuất sắc và gần với sự thật, bạn khó lòng viết về điều gì đó theo cách chân thật nhất nếu bạn không tin.
Trong dôi bạn thân Fred và Mick, chúng ta thấy sự đối lập, Fred là biểu tượng của tính trừu tượng – nhà soạn nhạc cổ điển, nên ông ấy rất ít thể hiện điều ông ấy hiểu bằng lời nói hoặc biểu hiện; Mick là biểu tượng của tính hình thức – nhà biên kịch phim, nên những điều ông ấy thể hiện rất rõ ràng và dễ hiểu qua hành động và lời nói. Cặp đôi Lena và người chồng cũng giống vậy nhưng ở cấp độ đơn giản hơn, và thật hợp lý khi Lena là con của Fred và người chồng là con của Mick. Chọn lựa trong hành động của Fred và Mick cũng thể hiện đúng bản chất của mỗi người.
Nếu đã đọc đến đây thì hẳn các bạn đã hiểu tại sao Jimmy lại hóa trang thành nhà độc tài người Đức, không phải anh ấy ủng hộ “kẻ đó”, anh ấy muốn nói rằng mỗi người sẽ theo đuổi những lý tưởng của riêng họ, và trong mắt nhiều người thì họ sẽ nhìn người đó như một kẻ độc tài, vì họ không hiểu, giống như cách mà Lena đã nhìn Fred. Chuyện của Jimmy cũng tương tự, anh ấy nổi tiếng nhờ những vai diễn robot, vì vai diễn đó đã tạo ra danh tiếng cho anh ấy. Đây cũng là cách “chơi chữ” của bộ phim này, nó ám chỉ rằng suy nghĩ công chúng đơn giản và vô cảm, vì vai robot là thể hiện sự vô cảm, nhưng họ yêu thích vai diễn đó vì nó đã mang đến sự thành công cho Jimmy, và anh ấy căm ghét điều đó.
Cô hoa hậu hoàng vũ muốn bước vào ngành điện ảnh nên cô ấy muốn làm quen với Jimmy và khen vai diễn robot của anh ấy. Suy nghĩ của cô ấy không sâu sắc, nhưng cô ấy vẫn hiểu được một chuyện rất đơn giản, là cô ấy không thể vẫn thành công nhờ vào nhan sắc, nên cô ấy chọn nghề diễn viên, để tiếp tục được “sống” trên đỉnh vinh quang. Ban đầu Jimmy để râu và để tóc dài như một gã trung niên, nhưng sau khi hiểu bản chất sự sống nhờ vào quan sát người khác, và nhờ vào cuộc trò chuyện với cô bé, anh ấy đã trở lại với “tuổi trẻ”. Bạn có biết vì sao? Vì phần đông công chúng và cách nhìn của họ đã khiến tâm hồn Jimmy trở nên già nua và vô cảm, giống như cách họ khen vai diễn robot; còn cô bé thì khác họ, cô bé chưa bị nhiễm những điều trần tục đó, cô bé hiểu vai diễn của Jimmy trong một bộ phim khác; ngay tại thời điểm này tâm hồn của cô bé và của Jimmy đã gặp nhau, và cô bé đã truyền cho Jimmy sức sống và tuổi trẻ, anh ấy được “trẻ” lại để tiếp tục công việc diễn viên.
Người đàn ông dạy leo núi, chúng ta thấy ông ấy không còn trẻ, nhưng nhờ vào những gì ông ấy hiểu, ông ấy là một “giáo viên giỏi” trong việc hướng dẫn những đứa trẻ cách leo núi, và hướng dẫn Lena đạt được điều cô ấy muốn. Hoặc cặp vợ chồng già không bao giờ nói chuyện với nhau, chúng ta tưởng họ căm ghét nhau do những gì chúng ta thấy, nhưng khi ở trong rừng, họ “yêu” nhau thắm thiết bất chấp sự già nua của thể xác. Hoặc như nhà tu hành, chẳng ai thấy ông ấy bay lên, và chẳng ai tin rằng ông ấy có thể bay lên, nhưng ông ấy đâu quan tâm người khác nghĩ gì, ông ấy tin ông ấy sẽ bay lên và ông ấy đã bay lên, vậy là đủ cho chính ông ấy. Hoặc cô gái làm công việc massage và học múa, cô ấy là bậc thầy trong tiếp xúc cơ thể và vận động cơ thể, cô ấy có thể hiểu người khác mà không cần phải nói, và chỉ nói với những ai hiểu – ví dụ như Fred, trong cơ thể của cô ấy có suối nguồn của sự sống tươi trẻ, và tôi nghĩ Fred đã lấy lại sức khỏe nhờ cô ấy.
Như vậy, trong tất cả các nhân vật mà chúng ta thấy thì đều hướng đến sự sống và sự tươi trẻ, chẳng ai thật sự già nua, dù rằng thân xác họ đang già nua. Những điều mà tôi vừa nói đang dẫn bạn đến cách hiểu về thứ gọi là “siêu thực” – rất rõ ràng hen! Siêu thực nghĩa là vượt qua những hình thức được thể hiện mà mắt chúng ta có thể nhìn thấy, nó chỉ có thể cảm nhận được khi chúng ta hiểu sâu sắc về điều gì đó, nhiều người nói cái này “siêu thực” và cái kia “siêu thực” nhưng họ chẳng hiểu gì về điều họ nói. Tiếp theo là vài hình ảnh và biểu tượng mang tính siêu thực.
Cảnh Fred đang chơi bản giao hưởng của thiên nhiên, nó có nhiều hàm ý, những âm thanh được tạo ra từ những cái chuông được treo trên cổ con bò, hoặc tiếng xào xạc của cây rừng, tiếng chim hót, tiếng vỗ cánh; vậy những sinh vật đó có hiểu hoặc nhận thức được những gì mà chúng nghe thấy? Chắc chắn là không, phần đông con người cũng giống như vậy, tôi không nói với ý châm biếm, tôi đang nói về bản chất sự thật, sự thật thì không mang tính châm biếm nào cả, giống như nếu cho tôi thưởng thức tranh của Picasso thì chẳng khác chi con bò đang ngắm tranh. Tuy nhiên, mặc dù những sinh vật đó không hiểu gì, tất cả chúng đều bị những âm thanh đó dẫn dắt và hòa thành một thể, vì nó mang sự sống, và tất cả các sinh vật đó cần nó để sống.
Điều đó cũng giống với cảnh những nhân vật đủ mọi hình thái đã hiện ra với Mick, tất cả các hình thái đó là chúng ta, giàu sang, nghèo hèn, trẻ trung, già nua, dũng cảm, hèn nhát, hạnh phúc, khổ đau. Nó cũng giống với cảnh Lena và nhà leo núi đang treo trên sợi dây cáp và bên dưới là vực thẳm, đó là cuộc đời, nó vừa tự do, vừa mạo hiểm, và thật ngọt ngào khi hôn nhau trong hoàn cảnh ấy, vì chỉ có tình yêu mới có mang đến hạnh phúc trong đời, càng lo lắng và sợ hãi thì con người càng đau khổ; nó mang tính hiện sinh sâu sắc, trong hoàn cảnh đó, hoặc bạn phải dũng cảm mở mắt ra nhìn sự hùng vĩ của nó và tận hưởng sự ngọt ngào của tình yêu, hoặc bạn hèn nhát và nhắm mắt để rồi chẳng cảm nhận được gì cả; tuy nhiên hãy nhớ một điều vô cùng quan trọng, dù bạn tận tưởng hoặc chối bỏ phút giây đó, thì bạn chẳng thể nào rời khỏi hoàn cảnh của thực tại ấy.
Điều đó giống với đoạn Mick chỉ cho các nhân viên của ông nhìn ngọn núi qua chiếc ống nhòm, tuổi trẻ nhìn ngọn núi gần hơn, tuổi già nhìn ngọn núi xa hơn; thật ra thì bản thân nơi họ đứng với ngọn núi đó không hề thay đổi, chiếc óng nhòm là thân xác con người, kính thủy tinh là cảm xúc và tâm hồn con người. Thật ra ở đây mang 2 ý, khi thân xác chúng ta già nua, nó khiến chúng ta bất lực trong việc nhìn rõ mọi thứ, ví như sức khỏe suy sụp, kém trí nhớ; hoặc nếu chúng ta để tâm hồn mình già nua, chúng ta cũng không thể thấy rõ sự thật, chỉ có một tâm hồn tràn đầy sự trẻ trung và sức sống mới thấy sự thật rõ ràng hơn.
Khi chúng ta thấy những nghệ sĩ tài ba tạo ra một tác phẩm tuyệt diệu, chúng ta bảo rằng họ “sáng tạo” ra điều đó; sự thật là họ đã “hiểu ra” và “nhận ra” điều đó, vì những sự tuyệt diệu đó luôn tồn tại trong thế giới này, đây mới là tính “siêu thực” thật sự. Nó giống như bản giao hưởng “Simple Song #3” của Fred, bản nhạc thứ nhất là sự bắt đầu của một ý tưởng, bản nhạc thứ 2 được tạo ra bởi sự hy sinh và tình yêu vô bờ bến của người vợ, và bản nhạc thứ 3 này là sự “nhận ra” tình yêu đó; “Simple Song #3” vừa là sự thấu hiểu về tình yêu và vừa là sự biểu hiện của tình yêu, đó là tình yêu của Fred và vợ dành cho nhau, bản nhạc tình yêu đó đã đưa Fred lên đỉnh vinh quang.
“Simple Song #3” hoàn toàn trái ngược với vai diễn robot của Jimmy về bản chất, vì nó thuộc về một đẳng cấp cao hơn nhiều; “Simple Song #3” là tinh túy của sự cao vời, chỉ những ai thấu hiểu nó mới nhận ra sự tuyệt vời của nó, còn công chúng yêu vai diễn robot vì vai diễn ấy thể hiện bản chất của họ – đám đông. Chính vì lẽ đó, dù được nữ hoàng mời biểu diễn đến 2 lần nhưng Fred vẫn từ chối, vì bản nhạc của ông quá quý giá và nó chỉ dành riêng cho người vợ, sau đó ông ấy đổi ý vì ông muốn bản nhạc vẫn tiếp tục, như sự tiếp tục tình yêu của ông và vợ. Còn khi ai đó nhắc đến vai diễn robot thì Jimmy rất căm ghét, vì vai diễn đó chỉ thể hiện sự phù phiếm của người đời.
Khi Fred quay về gặp vợ, chúng ta thấy bà ấy không nhận ra ông ấy và mọi thứ chung quanh, bà ấy nhìn châm châm ra cửa sổ, bạn nghĩ bà ấy đang nghĩ gì? Tôi nghĩ rằng, trong tâm trí của bà ấy, bà ấy đang nhớ về tình yêu của bà ấy và Fred, nhớ về tuổi trẻ và sự sống, và thứ ngăn cách tâm hồn với hiện thực chỉ do sự già nua của thân xác. Bạn có tin điều tôi nói hay không? Tôi tin!
Cảm ơn các bạn đã đọc bài, nhớ chia sẽ bài viết và giới thiệu Chí Blog đến mọi người, và tích cực “cứu tế” để mình có thêm động lực viết bài nghen.
OCB – ngân hàng phương đông, tk: 0003100008898001, NGUYỄN MINH CHÍ, chi nhánh Thủ Đức. Hoặc: Nguyễn Minh Chí, NH TMCP SAI GON THUONG TIN CN TIEN GIANG, Số TK: 0601 4671 8526
…………………….
Nhớ Share bài viết, Like Chí Blog (Facebook) để dễ dàng theo dõi những bài viết mới.
Top 120 Best review phim ý nghĩa trên Chí Blog
Top 50 bài review sách văn học kinh điển của Chí Blog
Những phim cùng chủ đề:
Đời Sống Thượng Lưu – La grande bellezza (2013): ta thấy gì khi cúc áo cô gái mở ra? – Nghệ Thuật
Tango Tuyệt Đỉnh – Tango (1998): đời là những điệu Tango tuyệt vời – Nghệ Thuật
Người Soát Vé – Kontroll (2003): đợi chờ nàng Thỏ thiên thần – Nghệ Thuật
Thương Nhớ Cố Hương – Nostalghia (1983): khi sự sống phân đôi – Nghệ Thuật
Cuộc Đời Của Andrey Rublyov – Andrei Rublev (1966): một trong những phim hay nhất mọi thời đại – Nghệ Thuật
Thiên Nga Đen – Black Swan (2010): con đường của sự hoàn hảo và tự do – Nghệ Thuật
Thiên Nga Đen – Black Swan (2010): con đường của sự hoàn hảo và tự do – Nghệ Thuật
Ngày Tận Thế – Melancholia (2011): nỗi u sầu ẩn giấu – Nghệ Thuật
Một Thời Ở Anatolia – Once Upon a Time in Anatolia (2011): ánh sáng thiên thần trong đêm –Nghệ Thuật
About Author
