Katla (series – 2021) là phim tâm lý – huyền bí, nội dung xây trên nền tảng triết học – khoa học – huyền bí – tôn giáo đông và tây. Phim thích hợp với những ai thích nghiêng cứu về tâm lý và bản chất con người cũng như những vấn đề mang tính triết lý về sự sống và cái chết. IMDb 7.1 , xem phim để biết thêm chi tiết hoặc đọc bài tiếp, vì là phân tích nên nội dung phim sẽ tiết lộ khá nhiều.
Ý nghĩa thông điệp truyền tải
Cốt truyện của phim không mới đối với điện ảnh thế giới, nhưng vì đây là một series nên nó tập hợp khá đầy đủ các mặt của vấn đề mang tính triết học đặt ra, và có thể xem là kinh điển đáng để tham khảo và học hỏi. Vậy vấn đề đặt ra ở đây là gì? Nếu có một sự kỳ diệu phát sinh, như chuyện người chết sống lại, hoặc gặp được “chính mình” trong quá khứ hoặc tương lai, hoặc có tính cách khác, thì chúng ta sẽ đối mặt với chuyện đó thế nào?
Phim được chia thành nhiều tuyến nhân vật với nhiều tính cách khác nhau, mỗi tuyến sẽ thể hiện một kiểu quan điểm sống. Về niềm tin thì có 3 loại chính, khoa học – huyền bí – tôn giáo, tính cách thì khá nhiều, vô cảm – ích kỷ – tự kỷ – đạo đức giả – cá nhân – cộng đồng – tổng hợp. Từ quan điểm sống kết hợp với tính cách mỗi người, đặt họ trong một sự kiện mang tính siêu nhiên, chúng ta sẽ thấy được quá trình phát triển mang tính nhân – quả đối với từng người.
Vòng lặp thuộc về khoa học, luân hồi thuộc về tôn giáo phương đông như Phật giáo hoặc Đạo giáo hoặc Bà La Môn, tái sinh thuộc về Kito giáo. Tuy nhiên vì đây là phim của phương tây nên tôi sẽ nói chút căn bản về Kito giáo để dễ hiểu hơn. Trong phim có nhắc đến một vị tiên tri, khi người khác hỏi rằng sao ông ấy còn tin vào Thiên Chúa khi Thiên Chúa khiến cho ông ấy rơi vào hoàn cảnh khốn cùng, ông ấy trả lời đại khái rằng “tôi là ai mà khi được ban ơn phước thì vui vẻ đón nhận, còn khi gặp sự khốn khổ thì lại khức từ và oán hận?”. Hoặc lời của Đức Jesus “tìm thì sẽ thấy, gõ cửa thì cửa mở cho” – “ai có thì sẽ được cho thêm, còn kẻ không có thì những gì đang có cũng sẽ bị lấy đi”.
Đối với triết học phương đông, chúng ta thường nghe nhắc nhiều đến thuyết nhị nguyên, còn với triết học – thần học phương tây là “bộ 3”, nhân tố thứ 3 tạo ra sự kết nối giữa 2 nhân tố còn lại, đó chính là nhân tố “tình yêu” bắt nguồn từ Kito giáo, trong phim có 2 nhân tố mà chúng ta thấy được đó là sông băng và núi lửa, còn nhân tố thứ 3 là thiên thạch có nguồn gốc từ 2000 năm trước, điều này khiến bạn liên tưởng đến điều gì? Đó là ngôi sao chổi dẫn đường cho 3 vị chiêm tinh từ phương đông đến gặp Đức Jesus khi Ngài được sinh ra trong máng lừa.
Chí Blog có kịch bản phim điện ảnh, ai mua không?
Trở lại phim, trước tiên nói về đứa bé sống lại, đó là một đứa bé “độc ác”, nhưng đó có phải lỗi của nó? Đứa bé không vô cảm, nó hành động độc ác vì cha mẹ không dạy nó cách làm điều tốt, nó không phân biệt được tốt – xấu, đến một quyển sách cổ tích mà nó cũng không có, vì người cha là một nhà khoa học, khi đối diện với những vấn đề gia đình thì ông ấy luôn chạy trốn, còn người mẹ thì quá chìu con, luôn bao che cho đứa trẻ khi nó làm việc xấu. Bản tính đứa trẻ là sự phản chiếu tính cách của cha mẹ, một người không tin vào sự tốt đẹp và sự kỳ diệu, một người khác thì thể hiện sự ích kỷ và dối trá.
Chính vì thế dù có cơ hội được sống lại thì tâm tính của đứa trẻ vẫn vậy, lẽ ra sự kỳ diệu phát sinh là một cơ hội để cha mẹ chuộc lại lỗi lầm của họ và có lại đứa con, vấn đề là bởi bản tính của họ nên họ không tin đứa bé là con họ, đặt biệt là người cha, còn phần người mẹ, sự yêu thương con quá mức là thể hiện tính ích kỷ của cô ấy. Ban đầu đứa trẻ cắt cánh con chim, người mẹ bao che, nó vô tình đốt trường, người mẹ bao che, nó ghét cha nên tự sát, nó sống lại, nó giết con cừu mắc vào lưới vì không ai dạy nó cách dùng dao cắt lưới để cứu con cừu, nó giết 2 người cứu nó vì nó không biết họ nói dối vì lòng tốt, cuối cùng nó chết bởi sự độc ác từ cha mẹ. Có thể nói, với tính cách và quan điểm sống như gia đình này, họ sẽ rơi vào luân hồi mãi mãi mà không thoát ra được.
Cặp vợ chồng vị cảnh sát trưởng, người vợ thì ích kỷ và có xu hướng tự hủy hoại, người chồng thì đạo đức giả dù ông ấy tin vào Chúa. Người vợ bị bệnh do hút thuốc, tay bà ta vẫn có thể hoạt động nhưng vẫn để chồng chăm sóc mọi mặt, còn người chồng thì chăm sóc như một thứ nghĩa vụ phải làm, ông ta cố gắng kiềm nén những nhu cầu của xác thịt trước mặt vợ, nhưng sau lưng thì tìm cách tự thỏa mãn, ông ấy không sống thật với chính mình, nên việc gặp lại “người vợ” khi bà ấy chưa bệnh thì dục vọng kiềm nén đã bùng nổ, như lời ông ấy tự thú nhận, đó là một thử thách quá sức đối với ông ta. Cái kết của người vợ cũng phù hợp với bà ấy, đó là tự hủy, bà ta vẫn hút thuốc phì phèo dù thấy được tương lai của chính mình.
Ở đây chúng ta nói một chút đến thói đạo đức giả và tính thực dụng hoặc sự ích kỷ, ví như chuyện vị cảnh sát trưởng giết những con cừu, hoặc chuyện người chồng của Gríma giết con bò sữa khi sữa của nó không còn bán được, anh ta nói rằng giết chết nó là một hành động “nhân đạo”, đó là lối nói ngụy biện cho tính thực dụng, nghĩa là lúc còn bò còn mang lợi ích cho họ thì họ để nó sống, lúc nó trở nên vô ích thì họ giết nó, chẳng có nhân đạo gì ở đây hết.
Ása là hình mẫu của một người biết yêu thương gia đình, nhưng lại chẳng biết yêu thương bản thân, cô ấy cố chạy theo cứu người mẹ khi bà ấy tự sát, cố chăm lo cho em gái, nhưng khi gặp vấn đề thì tìm đến rượu và sống phóng túng, cũng giống như cách mà cô ấy đã chết ở lần thứ nhất, khi bị lạc trong cơn bão, cô ấy cố vào căn nhà nhưng không được, cô ấy chết dưới sàn căn nhà – ám chỉ rằng cô ấy bị gia đình và cộng đồng đè chết. Đây là một dạng người không biết bản thân muốn gì, không tìm thấy giá trị gì ở bản thân, cuối cùng là không biết cách tự bảo vệ sự sống chính mình, cô em gái muốn cô ấy “đi chết” thì cô ấy “đi chết”.
Gríma – cô em gái, một người luôn được yêu thương và được bảo bọc, hoàn cảnh gần giống với đứa trẻ ở trên, cô ấy có một người cha tốt, người chồng yêu thương, người chị quan tâm. Và cũng chính vì thế, Gríma gần như không biết quý trọng những hạnh phúc mà cô ấy luôn nhận được theo cách miễn phí, mỗi khi gặp chuyện không vừa ý là cô ấy rơi vào chứng trầm cảm, cô ấy lại đòi hỏi người khác chìu theo ý thích, lẽ ra Gríma đã có lại một người chị, nhưng chính cô ấy lại xua đuổi chị mình, giống như việc xua đuổi người chồng qua thái độ lãnh đạm. Vậy thì sự kỳ diệu sẽ cho Gríma thấy được một “Gríma” với tính cách đối lập, một “Gríma” biết trân trọng những gì đáng quí, cái kết phù hợp với bản tính của cô ấy, sống trong sự mờ nhạt, chết không ai biết, Gríma là một dạng vòng lặp của người mẹ đã tự sát.
Cuối cùng là “Gunhild”, cô ấy là người đầu tiên được “tái sinh” trong phim. Tôi dùng từ “tái sinh” vì đó là bản thể một Gunhild của 20 năm trước, khi cô ấy đang còn sống trong tình yêu, và tình yêu đó giúp cô ấy trở nên mạnh mẽ hơn khi đối diện với thực tại mang tính siêu nhiên. Cũng giống như cách mà “Gríma” đã thể hiện, biết bản thân cần gì và muốn gì, và thực tại siêu nhiên đang diễn ra là một cơ hội để sửa chữa những gì đã mất, làm lại cuộc đời mới trong hạnh phúc.
“Gunhild” có hoàn cảnh tương đồng với người vợ ông cảnh sát, nghĩa là sự quay về của bản thể quá khứ, nhưng khởi nguyên của họ là bất đồng, “Gunhild” của 20 năm trước là cô gái có tâm hồn đẹp, cô ấy quan hệ với Por vì không biết ông ấy có vợ; trong khi người vợ vị cảnh sát trong quá khứ thì đang ở thời kỳ tự hủy cao nhất; cho nên kết cuộc của họ khác nhau.
Quá khứ của Por tương đồng với hoàn cảnh vị cảnh sát trong hiện tại, nhưng phản ứng của Por thì tương phản, ông ấy đã ngoại tình với Gunhild vì người vợ rơi vào trầm cảm và tự kỷ, ông ấy không tìm cách giết vợ, và ông ấy đã trả giá cho lỗi lầm của bản thân bằng một cuộc sống độc thân suốt 20 năm, xuất phát điểm của lỗi lầm thiên về tình yêu hơn là nhu cầu bản năng mà chúng ta thấy ở vị cảnh sát.
Por là một người tốt thật sự, ví như hành động nuôi những con mèo, ông ấy nuôi chúng vì yêu chúng chứ không phải vì một lợi ích nào đó, và ông ấy xót thương khi đã không có mặt để cứu vài con thoát chết. Tôi có nhắc đến câu “ai có thì sẽ được cho thêm, còn kẻ không có thì những gì đang có cũng sẽ bị lấy đi” là vì Por ứng với vế trước, còn những kẻ khác thì ứng với vế sau của câu nói. Por đã được cho thêm những gì? Một người con gái biết quý trọng những điều tạo ra hạnh phúc, người con rễ không còn ý định dọn đi, một người vợ mới và cũng là người tình trong quá khứ, 2 người con trai.
Hoặc trong câu chuyện đứa bé bị tật nguyền trong bụng “Gunhild”, lẽ ra đó là một tin xấu, nhưng chuyện đó lại biến nó thành một tin tốt dùng để giải tỏa gánh nặng tinh thần cho Gunhild, giúp cô ấy không tự trách bản thân khi tìm cách phá thai lúc 20 năm trước, hoặc việc đứa con trai tật nguyền quyết định ở lại cùng Por, điều này khiến cậu ấy tìm lại được giá trị bản thân, không còn cảm thấy bản thân là kẻ tật nguyền và thừa thải.
Cuối cùng thì “tìm thì sẽ thấy”, nếu một người muốn tìm tình yêu và hạnh phúc, họ sẽ thấy nó, còn ai tìm sự chết, họ cũng sẽ thấy sự chết. Dù hiểu sự siêu nhiên theo cách nào cũng được, khoa học hoặc huyền bí hoặc tôn giáo, chủ yếu là chúng ta nhìn nhận nó ra sao, là món quà để tìm thấy hạnh phúc hay là sự nguyền rủa, vấn đề không ở sự siêu nhiên mà ở chính cách nhìn của chúng ta.
Cảm ơn các bạn đã đọc bài, nhớ chia sẽ bài viết và giới thiệu Chí Blog đến mọi người, và tích cực “cứu tế” để mình có thêm động lực viết bài nghen.
OCB – ngân hàng phương đông, tk: 0003100008898001, NGUYỄN MINH CHÍ, chi nhánh Thủ Đức. Hoặc: Nguyễn Minh Chí, NH TMCP SAI GON THUONG TIN CN TIEN GIANG, Số TK: 0601 4671 8526
Nếu các bạn muốn hiểu sâu sắc hơn nữa, có thể đọc thêm những bài review dưới đây:
Top 250 Best review phim ý nghĩa trên Chí Blog
Nhãn Lực Siêu Nhiên – Midnight Special (2016): cuộc thương khó của đứa trẻ nhân loại
Ấn Quỷ – The Unholy (2021): phép màu trong thế giới không đức tin
Cây Đời – The Tree of Life (2011): biết ơn và oán trách – Nghệ Thuật – Cành Cọ Vàng
Tia Nắng Vĩnh Cửu Của Tâm Hồn Tinh Khiết (2004): đồng nghĩa – khác ý
Kẻ Mất Trí Nhớ – Memento (2000): vật lưu niệm của tử thần
Tuổi Trẻ – Youth (2015): sức sống của tâm hồn – Nghệ Thuật
Một Trái Đất Khác – Another Earth (2011): khi ta thấy ta
About Author
