Review ý nghĩa phim A Beautiful Mind: vượt lên số phận

A Beautiful Mind (Một Tâm Hồn Đẹp – 2001) đoạt nhiều giải Oscar và Quả Cầu Vàng là bằng chứng về giá trị của phim, tuy phim dựa trên cuộc đời của nhà toán học thiên tài John Nash nhưng phần lớn nội dung được hư cấu, vậy về mặt tổng thể thì ý nghĩa thông điệp là gì? Tôi rất ít khi viết cho những phim kể về tiểu sử của ai đó, vì bộ phim sẽ tạo cho ta những ảo tưởng quá tốt đẹp về một thần tượng nào đó, trừ phi người đó thật sự xứng đáng hoặc có những đóng góp vô cùng lớn lao dành cho nhân loại, hoặc phim hàm chứa những bài học rất trọng yếu cho cuộc sống. IMDb 8.2

Câu chuyện bắt đầu khi John Nash nhận được học bổng và đến học ở trường đại học Princeton – ngôi trường nổi tiếng có nhiều nhà khoa học và cởi mở đối với những con người hơi lập dị. John Nash khá lập dị trong cách hành xữ, anh ấy cũng có nhiều bạn dù không thật sự thân thiết, họ thường trêu chọc anh ấy nhưng không phải do ác ý mà chỉ mang tính vui đùa. Tôi cảm thấy rất thú vị khi các bạn của John Nash khuyến khích anh ấy làm quen với cô gái hoa khôi của trường. Chúng ta thường nghĩ gì về Toán học? Đó là môn học rất khô khan, nó khiến con người dễ bị nhàm chán, và những ai theo đuổi môn này thì ít khi giàu cảm xúc.

Thật sự mà nói thì rất ít người có cảm tình với môn Toán, những người thích các môn tự nhiên thì thích Vật Lý hơn, tuy nhiên phải thừa nhận rằng môn Toán vô cùng trọng yếu trong đời sống của chúng ta, vì nó là biểu tượng rõ ràng nhất về chân lý hoặc sự thật. Sự Thật là … như cách John Nash “cua gái” (cười), lẽ ra anh ấy phải ba hoa đủ chuyện trên trời dưới đất khiến cô ấy phải say mê rồi sau đó mới dụ dỗ cô ấy lên giường, nhưng vì anh ấy là thiên tài Toán học nên đã bỏ qua cái quy trình giả dối kia, và bảo với cô ấy rằng cứ giả vờ xem như anh ấy đã ba hoa xong nên họ có thể vào thẳng cái mục đích lớn nhất trong tâm trí con người là tình dục.

Kết quả là John Nash ăn một cú tát vào mặt, điều này làm cho những người bạn của anh ấy cười thích thú. Bạn thấy đó, đôi khi Toán học rất đáng sợ và sự thật thì phủ phàng, nhưng mặt nào đó, nó giúp chúng ta chống lại sự dối trá, nó chỉ cho chúng ta thấy chúng ta là ai và mong muốn điều gì; có nhiều người chỉ vì sống trong sự giả dối quá lâu, diễn quá sâu nên đã ảo tưởng về sự tốt đẹp của bản thân họ, để khi mục đích không đạt được thì họ sinh ra việc đỗ lỗi và căm ghét đối phương, dạng như “tôi đã hy sinh rất nhiều thứ vì cô, sao cô không yêu tôi?”, nhưng sự thật bên trong là “tôi đã cho cô nhiều thứ, sao cô không lên giường với tôi?”, nghe khá trần trụi hen! Tuy vậy sự trần trụi đó lại rất quan trọng, nó chỉ cho chúng ta thấy sự thật, nếu đó là ham muốn thì nó là ham muốn, nếu đó là tình yêu thì nó đúng là tình yêu, và vì biết rõ mà chúng ta dễ tìm kiếm hạnh phúc hơn.

Cũng tương tự như vậy, bộ phim hoặc câu chuyện về John Nash cho chúng ta thấy một sự thật khác về đời sống. Đó là sự khô khan hay lãng mạn không nằm ở việc chúng ta theo đuổi thứ gì mà ở cách chúng ta tư duy về nó, hoặc những định kiến mà chúng ta áp đặt lên nó. Vì nếu một thứ có bản chất khô khan thì khó khiến cho con người say mê, nhưng nếu ai đó có thể say mê thì họ có lý do của họ, và lý do đó luôn gắn liền với hiện thực đời sống, nói cách khác là trong nó có sức sống. Thuyết Cân Bằng của John Nash thể hiện rõ điều tôi vừa nói, nó giải bài toán đời sống trong chuyện theo đuổi cô gái hoa khôi của trường, thay vì cả nhóm đàn ông lao vào một cô gái duy nhất và cuối cùng không ai đạt được kết quả, họ có thể chọn lựa cô gái khác và tất cả đều chiến thắng vì mỗi người sẽ được một cô gái, còn hơn là chẳng được cô gái nào cả.

***Tình yêu luôn là điều trọng yếu giúp con người vượt qua những thử thách chông gai***

Phân tích ý nghĩa thông điệp chính của phim

Thông điệp nằm ở căn bệnh của John Nash, nó cũng liên quan đến thuyết Cân Bằng của anh ấy. Để giải thích điều này thì tôi phải mượn thuyết nhân quả, mọi thứ đều có nguyên nhân của nó, đặt biệt là đối với những căn bệnh về tinh thần/tâm thần. Khi kiến thức của chúng ta khá hơn một chút, chúng ta sẽ có khả năng suy diễn từ “nhân” đến “quả” dù chưa biết gì về “quả”, hoặc suy diễn ngược từ “quả” đến “nhân” dù phim không thể hiện “nhân” cho chúng ta thấy. Vậy trong phim này “quả” là gì? Là tính cách lập dị của của John Nash, đó có thể là bẩm sinh hoặc do cách tư duy hình thành từ sở thích đối với Toán học. Tính lập dị khiến đa số con người khó hiểu nên tránh xa John Nash, do vậy anh ấy cảm thấy bị cô độc trong cuộc sống, lúc này tinh thần sẽ tự động sản sinh ra một người bạn tưởng tượng để cân bằng, đó phải là một người bạn thật sự tốt và đủ lòng bao dung để không ghét bỏ sự khác biệt.

Mặt khác, “người bạn” đó còn thể hiện sự lý tưởng về tình bạn, về sự chia sẻ, hoặc khát vọng được trở thành một con người tràn đầy sức sống như thế của John Nash, điều mà anh ấy khó có thể làm được trong hiện thực. Nó cũng giống như cách mà những đứa trẻ tưởng tượng ra một người bạn có trong những con búp bê hoặc món đồ chơi, chỉ là khi bọn trẻ lớn thì nhận ra hiện thực và sự tưởng tượng đó là không còn cần thiết nữa. Như vậy có thể kết luận rằng, đứa bé gái là “bạn” của John Nash khi còn nhỏ, còn người thanh niên là “bạn” của anh ấy khi trưởng thành. Và bởi vì đó là 2 “người bạn” về sự tốt đẹp lý tưởng nên “họ” ít khi gây ra rắc rối đối với đời sống thực của John Nash, “họ” chỉ xuất hiện khi anh ấy cần sự động viên và sự dẫn lối từ “họ”.

Chí Blog có kịch bản phim điện ảnh, ai mua không?

Nhưng đời sống thực không chỉ có sự tốt đẹp hoặc tính lý tưởng giúp chúng ta có được niềm tin, khi con người có nhiều kinh nghiệm sống hơn, thế giới sẽ hiện ra với nhiều màu sắc u tối, nó khiến chúng ta sợ hãi. Nhân vật thứ 3 mà chúng ta và John Nash thấy thì chưa hẳn chỉ là sự tưởng tượng, có thể phần nào đó của câu chuyện là thật, và bởi vì sự ám ảnh về cái thế giới đen tối đó mà con người thật đó hóa thành ảo giác đuổi theo John Nash, buộc anh ấy phải cứu lấy thế giới, và anh ấy đã làm theo yêu cầu của “con người” tưởng tượng kia, sự việc khiến đời sống thực của John Nash ngày càng bị xáo trộn hơn, bệnh tình nặng hơn.

Và một lần nữa, chính môn Toán – thứ biểu tượng cho sự thật đã giúp John Nash nhận ra và chấp nhận những gì anh ấy thấy chỉ là ảo tưởng và chấp nhận rằng bản thân anh ấy thật sự bị bệnh. Chuyện này mang hàm ý rất sâu sắc, chúng ta gạt căn bệnh của John Nash qua một bên, trong đời sống, chưa chắc những gì chúng ta đang thấy thì đã là sự thật, đôi khi nó chỉ là sự dối trá, nhưng nếu chúng ta được trang bị một công cụ giúp ta nhận ra chân lý, thì chúng ta sẽ không bị những gì “mắt thấy tai nghe” lừa dối chúng ta.

Phim còn có một ý nghĩa khác nữa, cô bé và chàng thanh niên là biểu tượng cho tính lý tưởng của đời sống, người đàn ông là biểu tượng cho hiện thực u tối của thế giới, đôi khi chúng ta phải lờ tất cả những nỗi ám ảnh đó để có thể sống cuộc sống hiện thực của chúng ta và tập trung vào việc làm tốt những điều mà chúng ta có thể làm. Để tôi diễn giải cách khác cho dễ hiểu, Ví dụ bản thân mỗi chúng ta đều có một hình mẫu lý tưởng về người mà chúng ta muốn yêu, và trong thực tế chúng ta gặp ai đó yêu chúng ta và làm chúng ta yêu, thì chúng ta nên gạt bỏ cái hình mẫu lý tưởng kia để tập trung vào con người thực đang yêu thương mình. Với sự ám ảnh về sự tồi tệ của thế giới cũng thế, tất nhiên tôi không bảo rằng chúng ta lờ đi những cái ác đang tồn tại, ý tôi là chúng ta đừng để sự tồi tệ đó khiến đời sống của chúng ta mất niềm tin và cũng đừng biến chính đời sống của mình thành địa ngục giống như vậy.

Bạn có thấy sự trùng khớp giữa thuyết Cân Bằng với hành động lờ cô hoa khôi, và với hành động lờ những nhân vật ảo tưởng của John Nash để tập trung cho gia đình và công việc? Phim này có kết cấu vô cùng chặt chẽ, và đó cũng là một bí quyết để sống hạnh phúc, nó gần với một câu nói mà tôi từng viết trong vài bài khác:

“Xin Chúa hãy ban cho con sự bình thản để chấp nhận những gì con không thể thay đổi, lòng dũng cảm để thay đổi những gì con có thể và trí khôn để luôn nhận thấy sự khác biệt giữa chúng” – Reinhold Niebuhr

Chính những cố gắng, sự kiên trì và lòng dũng cảm trong cuộc sống mà John Nash đã đạt được sự kính trọng của rất nhiều người và đạt được giải Nobel Toán Học. Mặc dù những tình tiết trong phim phần lớn là hư cấu, nhưng trong đó vẫn có một sự thật vô cùng trọng yếu, là ông ấy đã thật sự vượt qua được căn bệnh tinh thần phân liệt, chiến đấu với nó, không đầu hàng nó, làm việc hết mình, đóng góp nhiều công sức cho sự phát triển của nhân loại, và ông ấy đúng là có được Một Tâm Hồn Đẹp. Và tất nhiên, để có được thành quả tốt đẹp thì không thể thiếu tình yêu lớn lao của người vợ, sự giúp đỡ của những người bạn tốt, và những tấm gương khả kính của các thế hệ đi trước.

Ngoài lề: tôi rất đồng cảm với John Nash. Này nhé, những bài viết trong Chí Blog rất đặt biệt và khác biệt nhưng đa số không thật sự quan tâm hoặc không nhận ra, thế là tôi cũng phải như ông ấy, phải lờ họ đi và tiếp tục công việc của mình. Khổ hen (cười)! Nếu bạn nhận ra sự khác biệt trong Chí Blog thì nhớ đừng lờ những bài viết trên trang, vì khi chúng ta lờ đi điều gì đó có giá trị, những thứ đó sẽ dần mất đi vì không có đủ nguồn lực để giúp nó phát triển. Nhớ hành động nhé các bạn, và nên là những hành động thực tế nhất 🙂

Cảm ơn các bạn đã đọc bài, nhớ chia sẽ bài viết và giới thiệu Chí Blog đến mọi người, và tích cực “cứu tế” để mình có thêm động lực viết bài nghen.

OCB – ngân hàng phương đông, tk: 0003100008898001, NGUYỄN MINH CHÍ, chi nhánh Thủ Đức. Hoặc: Nguyễn Minh Chí, NH TMCP SAI GON THUONG TIN CN TIEN GIANG, Số TK: 0601 4671 8526

……………….

Nhớ Share bài viết, Like Chí Blog (Facebook) để dễ dàng theo dõi những bài viết mới.

Top 120 Best review phim ý nghĩa trên Chí Blog

Những phim cùng chủ đề:

Về Nhà Trước Trời Tối – Home Before Dark (2020): học từ trẻ nhỏ

Sự Im Lặng Của Bầy Cừu – The Silence of the Lambs (1991): người, cừu, và nhộng

Người 200 Tuổi – Bicentennial Man (1999): giá trị của một con người

The Truman Show (1998): … quyển lịch phát sóng đâu rồi?

Kẻ Đánh Cắp Giấc Mơ – Inception (2010): giải mã lại, from the beginning

Giấc Mơ – Donnie Darko (2001): bẫy sâu cho người xem

Ngày Chuột Chũi – Groundhog Day (1993): ngày để ta bước sang xuân

Bóng Ma Sợi Chỉ – Phantom Thread (2017): độc dược tình yêu