Review ý nghĩa phim High Life: hành trình tiến hóa

High Life (2018) là một phim giả tưởng, nhưng nó nghiêng về tính nghệ thuật và triết lý hơn là giải trí, vì vậy phim khá kén người xem và rất khó hiểu – nếu bạn muốn hiểu thông điệp chứ không phải đơn thuần về mặt nội dung. Diễn biến phim khá chậm, giống như một con thuyền cứ trôi lững lờ trên dòng sông vô tận. Tất nhiên mọi thứ đều có điểm khởi đầu và điểm kết thúc, với phim này thì điểm khởi đầu là tội lỗi và điểm kết thúc là sự giải thoát, nói cho đúng thì đó là chuyến hành trình cho sự thanh tẩy hơn là Lạc Ngoài Vũ Trụ – tựa phim tiếng Việt. IMDb 5.9

Phim kể về một nhóm người bao gồm các tù nhân chịu án tử hình và chung thân, và một vài người tự nguyện, họ được đưa lên một tàu vũ trụ bay đến lỗ đen để tìm nguồn năng lượng mới cho loài người. Mọi sự bắt đầu đều suông sẻ, nhưng những diễn biến tiếp theo sẽ như những gì mà chúng ta thường biết … về chính chúng ta, đó là những mâu thuẫn nẩy sinh giữa các thành viên trong nhóm, bạo lực và cái chết. Tôi rất lấy làm lạ là sau biết bao thế kỷ, chúng ta đã quá hiểu về chính mình nhưng vẫn không sao ngăn được việc rơi vào cái vòng lẫn quẫn ấy.

Điểm khởi đầu của chuyến hành trình là tội lỗi, nhưng điểm bắt đầu của bộ phim là sự sống, đó là một đứa bé và một người cha trên con tàu vũ trụ hoang vắng, khi các thành viên khác đã chết. Những cảnh tiếp theo là sự hồi tưởng lại của Monte để cho ta biết vì sao họ đang ở đó. Theo cách nghĩ thông thường, họ bị cả loài người chối bỏ và lợi dụng, nhưng khi kết hợp với cuối phim, chúng ta thật khó lòng biết được “Ai” mới thật sự bị chối bỏ và bị bỏ lại. Cũng giống như một câu nói trong kinh thánh “Viên đá người thợ xây loại bỏ đã trở nên tảng đá góc tường”.

Không đơn thuần khi tôi trích dẫn lời kinh thánh trong bài viết này, vì chuyến hành trình giống như một cuốn biên niên ký về lịch sử loài người và mang trong nó nhiều yếu tố tâm linh và tôn giáo. Như là về Monte, anh đã giết người bạn vì một con chó, khiến ta nhớ đến câu chuyện về Cain và Abel, sau đó Cain đã bị loài người ruồng bỏ. Con tàu vũ trụ giống như một trái đất thu nhỏ, và trên nó là một xã hội loài người được rút gọn.

Mỗi nhân vật với tính cách và hành động của họ đều mang tính biểu tượng, Dibs là một phụ nữ say mê khoa học, cô ấy cố gắng tạo ra một đứa bé nhờ vào thụ tinh nhân tạo nhưng đều thất bại, cô ấy chỉ thật sự thành công khi “hành động” trong tình yêu mà cô dành cho Monte. Nhân vật Ettore chết bởi hành vi bạo lực của chính anh ta, điều đó mang tính nhân quả. Boyse là một cô gái trẻ sống mà hoàn toàn không có bất cứ niềm tin gì về cuộc sống, nên cô ấy giết người rồi lái con tàu vũ trụ nhỏ vào “lỗ đen” như một cách trốn chạy và tự sát.

Những người còn lại, chết vì bệnh tật, vì bị giết, và tự sát cảm vì thấy mục tiêu mà họ theo đuổi ngày càng trở nên vô nghĩa với chính họ. Tất cả họ đều đang nói về chúng ta, xã hội chúng ta cũng giống như vậy. Trong số những con người ấy, chỉ có duy nhất Monte là có sự biến đổi về nhận thức, anh loại bỏ dần những ham muốn của thân xác và sống như một vị thánh giữa những người trần tục. Sự biến đổi đó có thể thấy qua việc Monte đã bỏ lại những con chó trên tàu số 9, trong khi trước đó anh ấy từng vì nó mà giết bạn.

Tại sao cuối cuộc hành trình đó chỉ còn lại người cha và con gái? Người cha đại diện cho lý trí và con gái đại diện cho tình yêu, và 2 điều này đều mang sự thuần khiết nhất khi xét về bản chất. Chỉ có như vậy, họ mới thành công khi nhảy qua “lỗ đen”, chúng ta không biết họ sẽ đến đâu, nhưng họ sẽ không chết như Boyse, họ sẽ tiến vào một cấp bậc cao hơn về tiến hóa, đó là một bước nhảy về chất và về tinh thần, nó khác hoàn toàn với việc con người tìm ra một thế giới mới trong khi bản chất con người thì vẫn như cũ. Và khi họ đến nơi thì cả loài người trên trái đất đã hoàn toàn tiêu biến dù xét trên phương diện thời gian hay cả tính ẩn dụ.

Tóm lại thì bộ phim đặt lại vấn đề về sự tiến hóa và tương lai của loài người, đó là sự biến đổi về tinh thần chứ không phải vật chất. Nhân loại chỉ có thể xem là tiến bộ và nhảy vào một cấp độ cao hơn khi tầm nhận thức của họ phát triển; không phải về kinh tế hay về khoa học kỹ thuật mà là về tinh thần, dù rằng khi tinh thần phát triển thì sẽ kéo theo những thứ còn lại. Quan điểm này cũng không mới và được thể hiện trong rất nhiều bộ phim, tuy vậy, như những gì chúng ta đang thấy trong cuộc sống thực, có vẻ như loài người đang đi theo hướng ngược lại, sự hủy diệt tỉ lệ thuận với sự phát triển công nghệ. Có lẽ tất cả chúng ta vẫn chưa thật sự nhận ra cái nào là chính và cái nào là phụ.

Chắc chắn sẽ có người khó hiểu và tự hỏi là tại sao họ không ở lại con tàu vũ trụ mà nhảy vào lỗ đen – nơi có thể giết chết họ. Họ làm thế vì họ thật sự vượt qua được cái tầm nhận thức xem thân xác là tất cả. Nói thế không có nghĩa là coi khinh thân xác và sự sống, mà là đến thời điểm cần buông bỏ thì nên buông bỏ, nếu không thì họ sẽ giống như nhân vật Tcherny, anh ấy không thoát ra được tình yêu với bụi đất nên anh ấy chết và hòa vào bụi đất trong khu vườn nhỏ. Ở cấp độ tinh thần như những vị thánh, họ quý trọng sự sống nhưng họ cũng không sợ “cái chết” – cái chết của thân xác. Sự sống của loài người chúng ta không phải được đánh đổi bởi vô số sự hy sinh của những vị thánh đó sao?

Ở cảnh đầu phim, chúng ta thấy một khu vườn nhỏ tuyệt đẹp với những hoa và cây ăn quả mọc tươi tốt trên đất màu mỡ, nó khá giống với khu vườn địa đàng, nhưng xét cho cùng thì nó quá là nhỏ bé khi so với vũ trụ bao la này. Trong cảnh cuối phim, người cha và con gái nhìn nhau và mỉm cười trong ánh sáng, nếu bạn chú ý sẽ thấy họ không còn mặc đồ bảo hộ, điều đó ám chỉ tinh thần của họ đã hòa làm một với vũ trụ.

Khi chúng ta còn thân xác, chúng ta còn bị chi phối và phụ thuộc vào những điều kiện của vật chất, nhưng trong trạng thái tinh thần, chúng ta hoàn toàn tự do. Xét cho cùng thì tất cả mọi tội lỗi, ham muốn trần tục, khổ đau đều từ vật chất mà ra. Tôi không biết khi ở trạng thái tinh thần trọn vẹn và không còn thân xác thì chúng ta sẽ thế nào, chúng ta sẽ mong muốn gì? Không ai biết được điều đó, nhưng chúng ta hãy thử nghĩ về điều đó, có lẽ khi ấy ta hòa vào và ở trong Thượng Đế, và sẽ có một ý tưởng vô cùng vĩ đại nẩy sinh, một vũ trụ có sự sống bỗng xuất hiện từ hư không.

Tái bút: Hãy nhìn kỹ tấm ảnh poster phim, nó có nghĩa gì? Tại sao cánh tay người lớn mang đồ bảo hộ nắm tay đứa trẻ? Đó là để không làm “bẩn” bàn tay trẻ thơ, một bức ảnh tràn đầy ý nghĩa.

(Tất nhiên tôi không có ý kêu ngạo hoặc báng bổ khi muốn hòa vào với Thượng Đế, đó chỉ là cách nói của ngôn từ. Vả chăng, thứ quý giá và đặt biệt nhất mà con người có được là sự sáng tạo, và không có sự sáng tạo nào cao quý cho bằng mang đến sự sống – tôi nghĩ thế! )

Để xã hội tốt đẹp hơn – Hãy ủng hộ tài chính Chí Blog:

Hàng tháng: https://www.patreon.com/chi_blog_movie_reviews

Paypal: https://www.paypal.com/paypalme/nguyenminhchi2806

Bank – Người nhận: Nguyễn Minh Chí, NH TMCP SAI GON THUONG TIN CN TIEN GIANG, Số TK: 0601 4671 8526

Ví momo: