Bàn về điện ảnh: cách tạo kịch bản phim tầm quốc tế

Hôm nay tôi sẽ hướng dẫn các bạn xây dựng nội dung kịch bản một bộ phim hoặc series phim mang tầm quốc tế. Như đã nói trong rất nhiều bài viết, ý nghĩa của phim luôn nói về hiện thực xã hội, bản chất con người và thế giới. Vậy trong hiện tại đang diễn ra chuyện gì? Nước A đánh nước B, lưu ý, bài viết này không bàn về chính trị, nó chỉ là nền để nói về điện ảnh.

Tôi sẽ giúp các bạn hiểu rõ bản chất của những gì đang diễn ra theo cách đơn giản hóa nó thành một câu chuyện của trẻ nhỏ. Trên một cánh đồng có nhiều hoa trái đang tồn tại một bọn trẻ có vài chục đứa từ lớn tới nhỏ, trong đó có 3 đứa lớn nhất là A, R và C. Bản tính của từng đứa khác nhau, mỗi đứa đều có vài thằng nhóc nhỏ hơn chạy theo để làm “đàn em”, lại có một nhóm những thằng nhóc nhỏ hơn 3 đứa này nhưng lớn hơn đa số đứa khác, chúng tạo nên một “vòng tròn” liên kết bảo vệ nhau.

Chuyện xẩy ra là 4 nhóm của mấy thằng nhóc này đôi khi quánh lộn với nhau, đôi khi cùng chơi với nhau, việc chúng nó đánh nhau hay chơi với nhau đều vì những lợi ích và hoa trái trên cánh đồng. Một hôm có một nhóm dụ khị thằng nhóc ở nhóm khác, rằng mày theo chơi với bọn tao đi, bỏ thằng đàn anh của mày, chúng tao sẽ chia cho mày nhiều trái cây hơn, thế là thằng nhóc đó nghe theo, sau đó thì thằng “đàn anh” kia biết được và quay sang đánh thằng nhóc này, nói với nó rằng mày phải làm “đàn em” của tao và không được theo nhóm khác.

Chuyện là vậy đó, trong vị thế “đàn em”, theo thằng “đàn anh” cũ thì không được chia nhiều trái cây, theo thằng “đàn anh” khác thì bị thằng cũ đánh bầm dập, vậy nó phải làm gì? Nó không quyết định được số phận của nó. Trong vị thế của từng thằng “đàn anh”, chúng nó phải có nhiều đứa “đàn em” theo sau, nếu không thì sẽ bị mấy thằng khác cô lập và biến thành ốm đói. Thế là thằng lớn “dành ăn” của mấy thằng nhỏ hơn để mạnh hơn, thằng nhỏ hơn sẽ dành miếng ăn của những thằng nhỏ hơn nữa, thế là bọn trẻ trên cánh đồng cứ đánh nhau suốt, đứa lớn không chia sẻ lợi ích của nó với những đứa còn lại, có đứa sẽ chia sẻ một ít, có đứa tham lam muốn cướp hết.

Chuyện đánh nhau của bọn nhóc sẽ không bao giờ dừng lại nếu chúng không thật sự yêu thương nhau như anh em ruột thịt, cho nên càng đánh nhau thì cánh đồng càng bị tàn phá một cách nghiêm trọng hơn, bọn nhóc càng tranh đoạt trái cây ác liệt hơn.

Vậy là tôi đã xây dựng cho các bạn nội dung của một bộ phim về đề tài trẻ con nhưng truyền tải ý nghĩa và bản chất của xã hội loài người chúng ta. Giờ thì sao, chúng ta làm gì với nó? Bạn có thể từ bối cảnh – bản chất đó mà khoác vào cho nó một hình thức khác.

Ví dụ 1: một gia tộc hoặc tập đoàn kinh doanh lớn mà hội đồng quản trị và nhân viên quản lý cấp cao là thành viên trong một gia đình hoặc bạn bè của nhau, bọn họ chia thành nhiều phe phái, trong đó có những người tốt thật sự, bạn bè hoặc người thân thương yêu nhau thật sự, cũng có những kẻ dối trá và phản bội, cũng có những kẻ khốn nạn. Hoặc đó là sự tranh đấu của nhiều tập đoàn và công ty lớn nhỏ trong cùng một ngành nghề.

Với bối cảnh này, các bạn có thể tạo ra vô số thứ để kể, ví như 2 bạn trẻ yêu nhau nhưng thuộc 2 phe phái khác nhau, ân oán tình cừu đan xen vào nhau, sự mâu thuẫn giữa tình yêu hoặc tình bạn mang tính cá nhân với lợi ích của nhóm hoặc của gia đình mang tính tập thể, hoặc những người muốn rời xa thị phi nhưng bị trói buộc bởi trách nhiệm và người thân yêu, hoặc một người vô tâm tranh đấu nhưng cứ bị người khác đẩy lên vị trí cao trong sự bất đắt dĩ. Ối trời! Bạn muốn bi kịch có bi kịch, hài kịch có hài kịch, chính kịch, hài đen, giết người, âm mưu, thứ nào cũng được.

Ví dụ 2: Đó có thể là câu chuyện về những bộ tộc lớn nhỏ cổ xưa thời tiền sử, nhưng viết về đề tài này khó vì phải tái hiện những loài thú, vậy thì chuyển qua bối cảnh hậu tận thế vài trăm năm, sau khi nền văn minh loài người sụp đổ, cái bối cảnh này rất phù hợp với VN vì chúng ta có nhiều cảnh thiên nhiên đẹp, và khi đó ra mấy vựa ve chai tìm rác về tạo “hiện trường” hậu tận thế, kinh phí cũng thấp, văn minh sụp đổ thì chỉ cần dừng nhà kiểu tiền sử thô sơ là xong.

Về câu chuyện chính thì nội dung giống như tôi nói trong ví dụ 1, trong sự tranh đấu của các bộ tộc hỗn loạn thì có cặp đôi hoặc nhóm người muốn tìm vùng đất hứa yên bình, họ vượt qua nhiều chông gai, chiến đấu với nhiều bộ tộc man rợ, thành lập gia viên và tìm cách bảo vệ nó, khám phá những kho tàng văn minh nhân loại đã bị chôn vùi, tìm lại nền văn hóa Việt đã mất đi. Nếu trình độ bạn đủ cao, bạn có thể xây dựng một nền văn minh tương lai (như những phim khoa học giả tưởng) mà sau đó bị sụp đổ, sau khi tìm ra những công nghệ tiên tiến đó thì con người sẽ làm gì với nó, dùng cho mục đích tốt đẹp hay tham gia vào cuộc chiến hỗn loạn đang diễn ra.

Ví dụ 3: nếu kinh phí đủ cao, bạn có thể tạo ra một kịch bản phim khoa học giả tưởng, lợi thế là VN có nhiều hoàn cảnh thiên nhiên khác biệt nên hành tinh A là một thế giới nước như Vịnh Hạ Long, hoặc một thế giới toàn là đồng bằng, một thế giới toàn biển với nhiều đảo nhỏ, một thế giới trên sa mạc, và một thế giới bình thường của thành thị hiện tại. Chúng ta cũng có nhiều dân tộc, cứ cho mỗi thế giới mang bản sắc đó nhưng biến đổi nó đi cho phù hợp với bối cảnh tương lai. Có thế giới dân họ mộc mạc, có thế giới chỉ giỏi toan tính, có thế giới đại diện chính nghĩa, mấy cái này chỉ là hoa hòe hoa sói thêm vào sau khi có cốt truyện như tôi đã nói.

Ví dụ 4: bạn cũng có thể tạo ra một thế giới huyền ảo của phép thuật, có thể tham khảo mấy bộ phim phương tây hoặc game, phù thủy, pháp sư (cả Âu và Á), chiến binh, khoa học, chiêu hồn, dùng bùa ngải, dùng sức mạnh của cỏ cây thiên nhiên, loại kịch bản này cũng đòi hỏi kinh phí cao nhưng không cần thiết tạo ra những cảnh hoành tráng, chủ yếu là cốt truyện đủ hấp dẫn là được.

Ví dụ 5: bạn cũng có thể tạo ra bối cảnh tranh đấu của các băng nhóm gian hồ – sự tranh đấu ở các bến bãi, trình độ cao hơn thì là những tập đoàn tội phạm lớn, rồi cũng có ân oán tình thù trong đó.

Ví dụ 6: bạn cũng có thể tạo ra thế giới của những siêu anh hùng, thay vì mấy đứa nhóc lớn nhỏ thì những siêu anh hùng này có năng lực mạnh hoặc yếu, rồi chen vào ân oán tình thù như trên.

Chí Blog có kịch bản phim điện ảnh, ai mua không?

Nói túm lại thì cái kịch bản đó vững chắc và hấp dẫn hay không thì phải xem bạn hiểu câu chuyện về bản chất loài người (mà tôi đã đơn giản hóa) sâu sắc đến đâu. Các câu chuyện tôi ví dụ là không mới đối với văn minh loài người chúng ta, sách thì có Chúa Ruồi, Đồi Thỏ, Xứ Cát, Chúa Nhẫn, phim thì có Chiến Tranh Giữa Các Vì Sao, vô số những phim hậu tận thế hoặc đủ mọi thể loại, từ giả tưởng cho đến huyền bí và kỳ ảo, rồi vô số game nhập vai, thậm chí bạn cũng có thể so sánh với bộ truyện kiếm hiệp Tiếu Ngạo Giang Hồ của Kim Dung. Khác biệt ở đây là tầm nhận thức của người hoặc nhóm viết ra kịch bản đó, tầm nhận thức khá thì viết như Tiếu Ngạo Giang Hồ, tầm nhận thức đỉnh cao thì viết như Đồi Thỏ hoặc Chúa Ruồi.

Tuy nhiên tôi có một số góp ý, khung sườn bối cảnh tôi đã chỉ ra, vậy khi bạn trao cho nó một hình thức mới thì làm ơn cố gắng phù hợp logic và nội dung của tuyến truyện chính phải đúng về mặt diễn biến tâm lý, sau đó thì mang những thói quen hoặc văn hóa Việt vào sao cho hợp lý. Và vì đây là một câu chuyện nghiêm túc nên đừng mang mấy cái hài nhảm vào, cũng đừng xây dựng những loại nhân vật hành xửa ngây ngô thiếu não thường thấy trong phim truyền hình Việt.

Đối với những ai muốn tạo ra một series phim lớn với kinh phí cao thì kịch bản phải được tạo ra bởi một nhóm biên kịch, ngoài vài biên kịch gia thật sự thì làm ơn bỏ thêm tiền để thuê thêm những chuyên gia ngoài ngành để tư vấn, ví dụ như chuyên gia tâm lý, sử gia, nhà nghiên cứu văn hóa Việt hoặc Quốc tế, hoặc Chí Blog – kiến thức tuy tạp nham nhưng phân tích vấn đề rất tốt nghen (cười). Sau đó thì biến đổi cái gì kịch bản 3 hồi, rồi thì “chủ yếu là cách kể chuyện” gì đó thì lựa chọn đạo diễn phù hợp, thể loại nào thì mời đạo diễn chuyên về thể loại đó. Và xin nói lại câu cũ, ở VN chúng ta, “học giả” thì nhiều nhưng “học thật” rất ít. Nếu nhà sản xuất nào dám bỏ số tiền lớn để tạo ra bộ phim hay thì đừng tiếc tiền cho việc xây dựng nhóm biên kịch như tôi nói, sau đó họ sẽ có một series phim như Squid Game.

Và cũng nhắc nhở các bạn một chuyện, cái câu chuyện của bọn nhóc trên cánh đồng là cách tôi chỉ ra bản chất về sự kiện đang diễn ra trong hiện thực để bạn hiểu vấn đề cốt lõi theo hướng đơn giản hóa, nó chỉ là một mặt nào đó đang tồn tại trong thế giới loài người. Mà mỗi bài viết trên trang Chí Blog là một bài chỉ ra một bản chất cốt lõi, cho nên bạn cũng có thể dùng cách tôi chỉ ra trong bài này để áp dụng cho từng bản chất đó, hãy nghiên cứu các bài viết của tôi và các bộ phim, với bản chất đó thì đạo diễn đã dùng cách gì để thể hiện nó và tạo ra bộ phim hay (để rồi sau đó nhờ việc xem bộ phim mà tôi có thể viết bài chỉ ra bản chất đó).

Nghĩa là sau khi nghiên cứu kỹ các bài viết của tôi và các bộ phim, các bạn sẽ có được 2 thứ, thứ nhất là bản chất, thứ 2 là phương pháp truyền tải bản chất – thông điệp đến với khán giả, sau đó thì áp dụng cách tôi chỉ ra trong bài viết này, sữ dụng những kỹ năng viết kịch bản của các bạn, thế là bạn đã có hàng trăm hàng nghìn kịch bản hay mà bạn muốn. Nhớ nghiên cứu kỹ mấy bộ phim nghệ thuật, đặt biệt là 6 bộ phim của Andrei Tarkovsky, nếu tôi nói rằng thế giới này gần như chỉ vài người thật sự hiểu bộ phim thứ 7 của ông ấy thì có ai tin không nhỉ? Nhưng tôi sẽ không viết về nó, vì bộ phim đó Andrei Tarkovsky  tạo ra để ứng với một câu mà Đức Jesus từng nói “…vì họ nhìn mà không thấy, lắng tai mà không nghe và không hiểu chi hết …, vì lòng dân này đã ra chai đá …”. Bộ phim thứ 7 là một câu chuyện ngụ ngôn, một cú chơi khăm của Andrei Tarkovsky dành cho thế giới.

À.. Ừ…! Nếu ai đó sau này có thành công nhờ những gì tôi viết thì nhớ quay lại chiếu cố tôi á, vì tôi rất nghèo! Là nghèo thật chứ không phải than nghèo, người như tôi không có cách nào làm giàu được. Trang Chí Blog có thể biến mất vì khó khăn chứ không bao giờ biến chất, đừng quên tôi nhé các bạn!

Phim tham khảo giống ý của bài viết:

Cruella: khi lịch sử kết hợp nghệ thuật

Bộ Lạc Châu Âu – Tribes of Europa (series 2021): 3 con đường của bản ngã

Facebook Comments

About Author

Minh Chí

Bạn tôi góp ý là: nhiều người ở VN thích làm màu, nên tôi cần làm màu hơn thế. Cho nên các bạn cứ nghĩ tôi rất "đỉnh" là được!

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Next Post

Review phim Marry Me: Tình yêu lý tưởng và tình yêu chân chính

CN Th3 6 , 2022
Marry Me (2022) là phim lãng mạn, Chí Blog ít viết về phim tình cảm, vì phân tích sẽ phá vỡ cảm xúc, nhưng luôn có ngoại lệ dành riêng cho những điều tốt đẹp, và phim này là như vậy. Xã hội hoặc điện ảnh ngày nay đã có […]

You May Like

Translate» English - Vietnamese