Review phim Tro Tàn Rực Rỡ: rắn – chim – lửa – nước

Tro Tàn Rực Rỡ (2022) là phim khá hay, lẽ ra tôi sẽ không viết bài – vì tôi rất ít khi viết bài cho phim Việt, nhưng vì trước đây tôi lỡ chê (dù không nhiều) phim khi chưa xem, giờ xem rồi nghĩ thấy mình chê hơi sai nên phải viết bài sửa sai, Chí Blog – “website duy nhất VN giải mã phim nghệ thuật” rất ngoan nha! Làm sai biết sửa nha! Mà cũng oan tí, tôi chê vì đọc nhiều bài viết khác, cứ nghĩ là phim dựng theo hướng một chiều, tội lỗi tội lỗi! Rút kinh nghiệm, lần sau không tin những người xem phim mà không hiểu phim nên nói tầm bậy nữa, mà cũng tội cho đạo diễn thật, người ta hiểu sai thông điệp phim của mình lại rất khó giải thích, chẳng lẽ nói “các bạn hiểu sai rồi, ý tôi không phải như vậy!”. IMDb 7.1 , bài viết tiết lộ nội dung phim.

Ý nghĩa thông điệp truyền tải

Phàn nàn 1: đúng như vài trang khác và khán giả có nói, cô nàng Hậu nói chuyện hơi khó nghe làm ảnh hưởng đến việc thưởng thức bộ phim, với lại trong vài đoạn nói chuyện thì âm thanh không rõ ràng vì âm lượng nhỏ. Còn mấy chi tiết khác mà người khác chê thì với tôi không quan trọng lắm.

Phàn nàn 2: không phải là bộ phim mà là những người thường viết bài review phim ở VN, thứ nhất là phần lớn đều có góc nhìn một chiều, bỏ qua phim VN, với phim nước ngoài, khi các đạo diễn dựng phim thì họ luôn cố gắng tìm sự cân bằng, giống như nhiều bài review tôi phân tích, ví như phim phê phán giới thượng lưu đạo đức giả và độc ác như sói thì họ cũng chỉ ra giới bình dân ngờ nghệch như những con cừu hoặc bị biến thành con rối cho người khác giật dây; thứ 2 là họ toàn nhìn vào cái xấu và cái tiêu cực, trong khi bộ phim lại thể hiện rất nhiều cái đẹp và cái tích cực. Có lẽ do họ bị ảnh hưởng bởi quá nhiều kịch bản dở của VN theo kiểu nêu ra cái xấu theo dạng một chiều, tôi có nhận định lầm về bộ phim này cũng vì thế.

Phàn nàn 3: dành cho đạo diễn Bùi Thạc Chuyên, để cố gắng hiểu rõ anh đạo diễn muốn nói gì thì sau lần xem đầu tiên hiểu sơ sơ, tôi phải mở ra xem lại mấy cảnh thêm 4 lần nữa cùng với tự “bổ não” thì mới thật sự hiểu, mà hiểu đúng không thì hên xui, vì những “ngôn ngữ điện ảnh” trọng yếu của anh ấy hơi bị mờ nhạt, nếu lần sau anh có làm phim thì nhớ tăng cái tính “tương phản” lên cao một chút, chứ thế này thì làm khó rất nhiều người như tôi á, review phim nghệ thuật VN gì mà khổ gấp mấy lần review phim nghệ thuật nước ngoài.  

Vào phim nào! Phim bắt đầu bằng lời tự sự của Hậu về chuyện cháy nhà, lúc này khán giả sẽ tự hỏi “chuyện gì đã xẩy ra? Nhà vì sao mà cháy? Ai đốt nhà? Nhà cháy sao không ai chạy đến dập lửa a?”, để có câu trả lời thì khán giả phải coi tiếp phim mới biết được, hoặc đọc tiếp bài viết này thì sẽ hiểu rõ căn nguyên của nó, phim nói về 3 cặp đôi là Dương – Hậu, Tam – Nhàn, Khang – Loan. Trước khi đọc bài tiếp thì tôi “cầu xin” các bạn quên đi những nhận định kiểu 1 chiều trong các bài viết khác nhé, vì mấy thứ đó giống như độc dược vậy.

Câu chuyện được “khởi động” lại từ cảnh đám cưới của Tam và Nhàn, họ là một cặp rất đẹp đôi, nhiều người chúc mừng cho họ, nhiều anh chàng ganh tị với Tam vì lấy được người vợ xinh đẹp như Nhàn, trong những người thương thầm Nhàn có Dương, trong khi đó thì Hậu lại thương thầm Dương. Ai ai cũng nghĩ rằng Tam và Nhàn sẽ hạnh phúc bên nhau mãi mãi, nhưng chuyện không như người ta thường nghĩ, các bạn có biết vì sao không?

Vì bản chất họ không hợp với miền sông nước này, Tam là một thợ của lò than, anh ấy có thể theo nghề từ nhỏ – giống đứa bé phụ trong nhóm, công việc của anh ấy chỉ có đàn ông mới làm – Tam có mệnh “hỏa”; trong khi đó thì Nhàn là một cô gái bán bia, cô ấy có mệnh “thủy”, chỉ có điều cái “thủy” này không bình thường vì nó có pha cồn, nước còn có một ám chỉ khác, nó là biểu tượng của tiền. Vì kiếm tiền nên cả ngày Tam ở lò than, còn Nhàn thì phải chạy khắp xóm để “bỏ” bia, đã thế Nhàn còn “thích lo chuyện bao đồng – ngồi lê đôi mách”, vậy thì cái nhà ai trông? Không ai cả! Cặp đôi này tượng trưng cho cộng đồng tính theo giới tính. Những nguy hiểm tiềm tàng đã diễn ra trước mắt Nhàn nhưng cô ấy không thấy, đó là cảnh những đứa trẻ tắm sông và cảnh cháy nhà bếp, lẽ ra cặp vợ chồng này nên chú ý đến điều đó nhưng họ không “thấy” vì quen với lửa và nước.

Sau khi tai nạn xẩy ra với đứa trẻ, Tam giống như thứ củi khô bị hấp thành than, cộng với việc Nhàn bởi vì bán bia nên toàn quen với những tên ma men, khi họ say về lại thường nói mấy câu khó nghe càng khiến cho Tam ức chế, trong tình hình khủng hoảng như vậy mà Nhàn còn mua rượu về cho chồng uống, cô ấy đã quá quen với cái thứ nước pha cồn đó. Bởi vì nỗi đau mất con, lại bị chúng bạn xa lánh, nỗi đau của Tam không thể giải tỏa, thế là anh ấy tự đốt mình, và Nhàn đã phát hiện ra chuyện đó. Tôi không biết lần cháy nhà đầu tiên là do ai đốt, có thể Tam, cũng có khi là Nhàn, tại sao? Có khi Nhàn muốn chồng đốt nhà còn hơn là đốt chính anh ấy, trong cái sự đốt nhà của Tam ở những lần tiếp theo còn có sự “khuyến khích” của Nhàn, vì bên trong cô ấy cũng có nỗi đau như Tam, đây là một cặp đôi “đồng lõa” đốt nhà mình.

Chí Blog có kịch bản phim điện ảnh, ai mua không?

Còn cặp đôi Dương – Hậu thì sao? Nó tương phản hoàn toàn với cặp đôi thứ nhất, Tam – Nhàn ban đầu hạnh phúc chuyển sang khổ đau vì sự ra đi của đứa trẻ, thì Dương – Hậu ban đầu khổ đau chuyển sang hạnh phúc cũng vì sự ra đời của một đứa trẻ. Dương là một người theo nghề biển, trước khi lấy Hậu thì anh ấy đã làm công việc đó, nên tính cách của Dương lầm lì ít nói, cũng chính vì tính cách này mà anh ấy không lấy được Nhàn, sau khi buộc phải lấy Hậu vì đứa trẻ (anh ta có trách nhiệm đấy) thì Dương luôn đối diện với vợ bằng sự im lặng đầy nọc độc, anh ấy có mệnh “rắn” – cảnh con rắn trong đống củi.

Ngược lại thì Hậu có cái tật hay nói nhiều, “cái miệng hại cái thân”, Hậu biết Dương thương thầm Nhàn nên cô ấy rất ghét Nhàn và thường xuyên nhắc đến Nhàn trước mặt chồng để “chì chiết” anh ấy. Tôi rất kinh ngạc là tại sao nhiều người nghĩ rằng Hậu nhắc đến Nhàn là vì muốn có sự quan tâm của chồng, cái đó cũng có đấy, nhưng ít thôi, cái kiểu đánh động “thằng chồng” bằng cách tra tấn “nó” khi cứ nhắc đến “đứa con gái” mà “nó” thương thầm lại không lấy được, có lẽ mấy người đưa ra lập luận đó chưa từng trải qua cái kiểu “đay nghiến” ghen tuông như thế hen, nó khiến người nghe cực kỳ “sung sướng” luôn, cho nên đừng hỏi tại sao mà Dương cứ bỏ chạy miết ra ngoài biển, từ đó thấy được Hậu có mệnh “chim” – con Cưỡng bị nhốt trong lồng, miệng con Cưỡng này độc nhưng lòng không độc, chỉ cần cho nó ăn chuối thì nói gì nó sẽ nghe đó thôi (cảnh trong phim).

Dương – Hậu tượng trưng cho tính cá nhân theo giới tính, vì công việc nên Dương có quảng thời gian dài ra biển, cũng có quảng thời gian dài ở nhà, còn Hậu thì có công việc ép chuối tại nhà, khi phát hiện trong đống củi có rắn thì cô ấy giải quyết ngay cái rủi ro đó bằng cách bảo chồng dọn sạch sàn nhà để tìm con rắn, cho nên không có rủi ro nào đến với đứa trẻ, một điều nữa là cả 2 vợ chồng này đều biết bơi, và có thể con cô ấy cũng biết bơi nên đứa trẻ rất khó bị chết đuối. Nhờ có đứa trẻ, Dương dần dần thay đổi tính tình, cũng nhờ có tật nói nhiều và cái tâm tốt đẹp, ban đầu Hậu nhắc đến Nhàn vì “đay nghiến”, sau đó nhắc đến vì cảm thương, Hậu tháo mái tôn cho Nhàn, Dương cũng tháo dàn khung cho Nhàn, Dương dần dần nhận ra vẻ đẹp trong tâm hồn của Hậu nên có sự chuyển biến vô cùng rõ rệt – đầu phim thì Dương uống rượu ở chòi canh, gần cuối phim thì Dương rửa mặt bằng nước trà, đoạn cuối phim thì Dương chờ Hậu xem nhà cháy trở về và hỏi “mê xem cháy nhà mà bỏ cơm luôn à?”, và cũng nói là anh ấy cùng con gái đã ăn cơm rồi.

Trong cảnh cuối thì Hậu lái ghe ra biển để “nắm đầu thằng chồng này về nhà”, đó cũng là cách trị rắn á, gặp con rắn nào láo cá thì các bạn đừng sợ, không cần nói nhiều, cứ dùng củi đập đầu cho nó hoa mắt, sau đó chụp ngay cái đầu cho nó không há miệng ra cắn là được, mà rắn ở miền tây phần lớn là rắn nước, độc cũng không nặng; bài học đó Hậu học được sau khi nhìn thấy sự đổ vỡ từ gia đình Nhàn, hạnh phúc là do bản thân mình nắm giữ, “thằng chồng” nào thích uống rượu thì lấy chai rượu đập vào mặt “nó” chứ đừng mua về cho “nó” uống.

Còn về vẻ “đẹp” của bộ phim, đó là cảnh sau khi căn nhà cháy, rất nhiều người trong xóm (trong đó có Hậu) đã san sẻ những gì họ có để giúp gia đình Nhàn dựng lại căn nhà, nhưng chẳng ai có thể giúp mãi cho người tự đốt nhà họ, chuyện kết thúc khi chẳng còn gì để đốt vì người đốt cũng hóa tro rồi. Cái đẹp trong phim này là tình làng nghĩa xóm, là giá trị của gia đình, là phải biết giữ gìn căn nhà, còn nếu cứ mãi say mê kiếm tiền thì chẳng khác nào tự đốt nhà mình, giống như chuyện Nhàn thường bỏ nhà đi hoặc cảnh Tam lo bắt ốc mà lạc mất lối về.

Nhà của 2 cặp đôi này đối diện nhau trên một con sông, bên Tam – Nhàn phần lớn là rừng đước sống trong bùn lầy, bên Dương – Hậu là đủ loại cây ăn trái khác nhau.

Còn cặp đôi Khang – Loan thì sao? Đây chỉ là tuyến phụ, chúng ta chỉ cần nhìn sự đảo chiều của họ, Khang trước đó là một kẻ khốn nạn muốn cưỡng hiếp Loan, sau đó anh ta sống như thầy tu; Loan trước đó là nạn nhân, sau đó muốn “cưỡng hôn” hung thủ, sau khi Loan gặp lại Khang thì cô ấy đã bớt điên, Khang bỏ chạy vì anh ta cần thời gian để tha thứ cho chính mình, như vị nhà tu đã nói “khi nắng lên thì anh ta sẽ quay lại thôi”, nếu nạn nhân còn có thể tha thứ cho hung thủ thì mắc gì khán giả cứ phải mang thứ đó trong lòng nhỉ?

Sau khi bạn đọc xong bài này thì có cảm giác gì? Khác biệt một trời một vực với người khác luôn á! Hay là tôi bị điên nhỉ? Còn bạn, bạn muốn hiểu theo cách nào? Là 3 “thằng” đàn ông “bất lực” khốn nạn và 3 cô gái hy sinh một cách ấu trĩ, hay là những gì tôi viết trong bài?

Nếu các bạn thấy bài viết hay thì nhớ chia sẻ bài viết và giới thiệu Chí Blog cho nhiều người, và nhớ “cứu tế” nhé, đừng chỉ đọc xong rồi thôi, như vậy rất dễ làm nản lòng chiến sĩ.

OCB – ngân hàng phương đông, tk: 0003100008898001, NGUYỄN MINH CHÍ, chi nhánh Thủ Đức. Hoặc: Nguyễn Minh Chí, NH TMCP SAI GON THUONG TIN CN TIEN GIANG, Số TK: 0601 4671 8526

Thời Thơ Ấu Của Ivan – Ivanovo detstvo (1962): đừng sang bờ sự chết – Nghệ Thuật – Sư Tử

Chìa Khóa Về Nhà Tôi – The Occupant (2020): gia đình “hoàn hảo” thời hiện đại – new

Cá Nhỏ – Little Fish (2021): nhớ hạnh phúc – quên khổ đau

Hơn Cả Tiểu Thuyết – Stranger Than Fiction (2006): chúng ta là những Harold

Mẹ – Mother (2017): Chỉ có tình yêu mới tái tạo thiên đường

Sao Y Bản Chính – Certified Copy (2010): quá trình ‘thực chứng’ của bản sao

About Author

Minh Chí

Bạn tôi góp ý là: nhiều người ở VN thích làm màu, nên tôi cần làm màu hơn thế. Cho nên các bạn cứ nghĩ tôi rất “đỉnh” là được!

See author's posts