Resistance (Kháng Chiến – 2020) là phim lấy đề tài lịch sử, nói về quá trình giải cứu trẻ em Do Thái trong đệ nhị thế chiến. Bánh xe lịch sử luôn có khả năng lặp lại, chính vì vậy có một số vấn đề dù nó đã trôi qua rất lâu, chúng ta cũng phải cố mà nhớ, cố nhìn lại những đau thương, học cách biết đau để khỏi phải đau lại lần nữa, điều đó có thể tạo nên sự nhàm chán, rằng “đề tài này đã cũ rích sao có người cứ nói mãi!”; suy nghĩ đó cũng là bình thường, vì ai chưa từng đau sẽ không biết về cơn đau, trừ những con người có tâm hồn nhạy cảm (Ờ! tâm hồn tôi khá nhạy cảm đó nghen). Tất nhiên phim hàm chứa những bài học rất đắt giá, nếu không thì Chí Blog đã không đăng bài. IMDb 6.1 – không tương xứng với giá trị bộ phim, có lẽ do quan điểm của phim không phù hợp xu hướng hiện tại.
Phim kể về một nghệ sĩ người Pháp gốc Do Thái, trong thời gian Đức quốc xã chiếm đóng tại Pháp, anh ấy tham gia nhóm kháng chiến, họ tìm cách cứu lấy những đứa trẻ Do Thái ra khỏi vùng bị chiếm đóng. Xem phim nếu bạn muốn biết thêm chi tiết, hoặc đọc tiếp.
Phân tích ý nghĩa thông điệp
Marcel là một con người nhạy cảm vì vậy anh ấy theo đuổi con đường nghệ thuật, vai này do diễn viên Jesse Eisenberg thủ vai – đa số là phim hay – tôi rất ít đề cập đến diễn viên, trừ trường hợp đặt biệt. Gia đình của Marcel có nghề truyền thống là bán thịt, chính vì vậy cha của anh ấy luôn phản đối ý thích riêng của con. Rất hiển nhiên, khi ai đó muốn đi theo con đường riêng của họ thì bị xem là ích kỷ, là chỉ biết sống cho bản thân. Có lần người cha hỏi Marcel sao cứ đâm đầu vào nghệ thuật và sống như một ‘thằng hề’, anh ấy hỏi lại người cha “sao cha lại đi vệ sinh?”, ông ấy trả lời “có lẽ vì đó là đòi hỏi của cơ thể”, anh ấy trả lời “đó là câu trả lời cho câu hỏi của cha”. Hàm ý cho cuộc đối thoại này là: những việc Marcel làm là đòi hỏi thiết yếu của tâm hồn anh ấy, vì anh ấy có một tâm hồn nghệ sĩ, có một trái tim dễ rung động.
Marcel thích diễn trước đám đông ở các nhà hàng dù chẳng ai đoái hoài tới, họ cũng chẳng cười khi anh ấy làm trò hề, có lẽ họ đã quá quen với sự hài hước. Trẻ con thì không phải vậy, khi thấy Marcel diễn thì chúng bị hấp dẫn, chúng cười nghiêng ngã. Hãy chú ý đến phân cảnh khi Marcel diễn trước bọn trẻ, anh ấy nghiêng ngã trước những “ngọn gió” tưởng tượng do bọn trẻ tạo ra, việc này nói lên điều gì? Rằng người lớn đã hoàn toàn mất hết trí tưởng tượng, rằng trẻ con dễ dàng đạt được hạnh phúc hơn người lớn, bọn chúng không cần quá nhiều để cảm thấy hạnh phúc, người lớn thì ngược lại, họ muốn có thứ gì đó thật sự. Điều này tương đồng với đoạn trên tôi vừa nói, đó là sự tương phản, cha – con , người lớn – trẻ con, thân xác – tâm hồn; những đứa trẻ còn giữ được tâm hồn, còn người lớn đã đánh mất nó rồi.
Tiếp theo, bạn có thể chú ý đến đoạn Marcel sửa lại tên của những đứa trẻ trên hộ chiếu, bằng tài năng nghệ thuật, anh ấy biến đổi tên này thành tên khác, trong sự tương đồng, để cứu bọn trẻ, nhóm kháng chiến gửi những đứa trẻ vào trốn trong nhà thờ Công giáo. Khi tên thay đổi thì con người có thay đổi không? Nếu có một Thiên Chúa thì việc theo tôn giáo này hoặc tôn giáo kia thì vị Thiên Chúa ấy liệu có thay đổi không? Chắc chắn là không! Điều này giúp chúng ta có cái nhìn bao quát hơn về bản chất của chính chúng ta – loài người. Dẫu con người thuộc về quốc gia nào, theo tôn giáo gì, màu da là gì … thì chúng ta vẫn chỉ là con người, mọi thứ khác biệt khác đều giống như cái ‘tên’ hoặc cái áo bên ngoài. Nếu chúng ta hiểu được điều đó thì việc gì tôi phải ghét bạn hoặc bạn phải ghét tôi chỉ vì áo chúng ta khác nhau?
Ban đầu Marcel không dự định tham gia nhóm du kích chống lại Đức quốc xã, nhưng anh ấy quyết định tham gia khi thấy họ quá tàn bạo, nỗi đau khiến lòng hận thù của con người trỗi dậy và muốn kẻ ác phải trả giá. Điều gì đến tiếp theo? Cái chết của vài thành viên vì kẻ ác quá mạnh. Khi nhìn vào sự kiện đó thì Marcel tự hỏi liệu việc làm của anh ấy có ý nghĩa gì không? Giết chóc đối đầu giết chóc? Marcel không sợ hy sinh, nhưng sự hy sinh đó phải có ý nghĩa, cuối cùng Marcel thấy rằng anh ấy nên tìm cách cứu lấy những đứa trẻ hơn là tìm cách giết đi kẻ ác. Như vậy bộ phi cho chúng ta một định nghĩa mới về từ Resistance, nghĩa là ‘kháng chiến’ hoặc ‘sự phản kháng’, phản kháng không chỉ mang ý nghĩa đối đầu với kẻ ác, mà còn mang ý nghĩa khiến cho mục đích của kẻ ác bị phá sản, kẻ ác muốn giết những đứa trẻ, Marcel cứu những đứa trẻ.
Việc dùng bạo lực đối với kẻ ác và việc cứu người là cần thiết như nhau, nhưng việc chọn lựa đi theo hướng nào lại phụ thuộc vào bản thân mỗi người. Cuộc đời trao cho Marcel một tâm hồn nghệ sĩ, Marcel không giỏi giết chóc, nhưng giỏi mang lại nụ cười và sức sống cho người khác, nên nhiệm vụ của anh ấy là cứu người chứ không phải giết người. Nếu Đức quốc xã là biểu tượng của sự chết và mang đến cái chết thì nhóm người của Marcel là biểu tượng của sự sống và mang đến sự sống. Hoặc nói cách khác, cuộc sống là sự đua tranh của sự sống và sự chết, nếu có nhiều người sống hơn, sự chết sẽ thua cuộc, và ngược lại.

Chúng ta còn tìm thấy sự đối lập khác là cảnh đầu phim và cảnh cuối phim, đầu phim, Marcel giả làm Hitler và diễn hài, cuối phim, Marcel vẽ mặt hề và diễn bi. Đó là vai trò của nghệ thuật, đóng vai ác nhưng phản kháng cái ác và mang lại niềm vui, đóng vai hề nhưng thể hiện sự chia sẻ sâu sắc với nỗi đau của con người; nghệ thuật thật sự không chỉ dùng như một loại hình mang tính giải trí, nó giúp tâm hồn và cảm xúc của con người thăng hoa, và giống như cái ý mà tôi có nói ở đầu bài viết, nghệ thuật giúp chúng ta nhớ đến những điều mà chúng ta phải nhớ, nếu không, chúng ta sẽ đánh mất sự sống và rơi vào sự chết.
Một phân cảnh khác, đứa bé gái hỏi cha rằng tại sao ‘họ’ lại ghét người Do Thái, người cha đáp là vì ‘họ’ đổ lỗi những khó khăn của họ là do người Do Thái gây ra, cùng câu hỏi đó, Marcel trả lời rằng vì người Do Thái giết Đức Jesus, Cô gái kháng chiến thì bảo là vì người Do Thái là biểu tượng phản kháng của những kẻ yếu đuối đối với những kẻ tàn bạo, qua câu chuyện họ thoát khỏi kiếp nô lệ ở Ai Cập. Cả 3 lý do đó đều đúng cả, cái từ ‘đúng’ mà tôi nói là ‘đúng’ về cách mà con người nghĩ chứ không phải cách nghĩ đó ‘đúng’.
Lý do đầu, con người cần tìm nơi để họ trút giận cho những thất bại mà họ phải gánh lấy, nhưng người Do Thái bị sát hại cũng vì sự thờ ơ của chính họ, trong khi họ quá giàu có, giàu có không phải tội nhưng dễ trở thành đích cho người khác nhắm vào và đổ lỗi; lý do thứ hai, nếu Đức Jesus không ở nước Do Thái mà ở bất kỳ quốc gia nào thì người ta vẫn đóng đinh Ngài vào thập giá, vì bản chất con người là giết những ai dám nói lên sự thật; lý do thứ 3 có phần chính xác.
Chí Blog có kịch bản phim điện ảnh, ai mua không?
Tôi có xem một diễn văn của Hitler, trong đó có một ý, ông ta căm ghét người Do Thái vì tôn giáo của họ tin vào sự công bằng giữa người và người, trong khi Hitler tin vào thuyết tiến hóa, nghĩa là giống loài mạnh hơn sẽ ăn thịt giống loài yếu hơn, đó cũng là lý do Hitler vô cùng căm ghét chủ nghĩa cộng sản (không phân biệt giai cấp) và tập trung phần lớn lực lượng để đánh Liên Xô, điều thú vị là Karl Marx cũng là người Đức nhưng gốc Do Thái và là người vô thần.
Như vậy, toàn bộ mọi thứ giết chóc mà con người tạo ra đều rơi vào mục đích là họ muốn có được một cuộc sống tốt đẹp hơn; nhưng cái phương cách để đạt được cuộc sống đó lại hoàn toàn khác nhau, giống cái áo và cái tên mà tôi nói ở trên, Hitler muốn có áo đẹp nên ông ta giết những người cho rằng mọi cái áo đều đẹp như nhau, cuối cùng thì mọi người xúm lại xé áo ông ta và ông ta tự sát vì mất áo. Xin lỗi mọi người vì đang nghiêm túc mà tôi lại cười cợt, vì trong vụ này tôi thấy loài người buồn cười quá, giống như bọn trẻ con, đứa nào cũng nghĩ áo mình đẹp nhất nên lao vào nhau đấm đá túi bụi, rồi đứa này giật áo đứa kia, đứa kia muốn lột áo của đứa nọ, trong khi chỉ cần thương yêu nhau thì chả đứa nào thiếu áo cả, và áo ai cũng đẹp.
Giống như gã sĩ quan Đức quốc xã, hắn săn giết trẻ con nhưng muốn con hắn có một cuộc sống tươi đẹp và trở thành nghệ sĩ; nghĩa là sự sống vươn mầm ở khắp mọi nơi, chỉ là con người đôi khi hiểu sai phương cách đạt được sự sống thật sự, và Marcel đã chỉ ông ta cách giúp con trở thành nghệ sĩ, đó là bảo rằng nó yếu đuối, và để phản kháng, nó sẽ trở nên mạnh mẽ hơn, khi đó nó sẽ trở thành nghệ sĩ, vì chẳng có người nghệ sĩ thực thụ nào là yếu đuối cả, sự ‘yếu đuối’ ở đây khác với sự đa cảm nhé. Sự mạnh mẽ giúp con người vươn đến tự do, tự do là biểu tượng của nghệ thuật, hoặc là nơi mà nghệ thuật vươn tới, giống như bọn trẻ phải vượt qua núi tuyết và dám nhảy xuống triền dốc tựa như vực thẳm – tất nhiên là hiểu theo nghĩa ẩn dụ.
Để xã hội tốt đẹp hơn – Hãy ủng hộ tài chính Chí Blog:
Hàng tháng: https://www.patreon.com/chi_blog_movie_reviews
Paypal: https://www.paypal.com/paypalme/nguyenminhchi2806
Bank – Người nhận: Nguyễn Minh Chí, NH TMCP SAI GON THUONG TIN CN TIEN GIANG, Số TK: 0601 4671 8526
Ví momo:

………………..
Nhớ Share bài viết, Like Chí Blog (Facebook) để dễ dàng theo dõi những bài viết mới.
Top 120 Best review phim ý nghĩa trên Chí Blog
Những phim cùng chủ đề:
Mê Cung Thần Nông – Pan’s Labyrinth (2006): những người lớn “trẻ con”
Hitler Trở Về – Look Who’s Back (2015): một xu hướng đang thành hình
Đảo Kinh Hoàng – Shutter Island (2010): 3 cấp độ hiểu
Khoảng Tối Lịch Sử Mỹ – American History X (1998): đâu là lối thoát?
Con Chim Bị Bôi Sơn – The Painted Bird (2019): đứa trẻ câm lặng
Tôi Tên Sara – My Name Is Sara (2020): biết mình là ai
Danh Sách Của Schindler – Schindler’s List (1993): khi ánh sáng tàn lụi và được thắp lên
Vũ Điệu Tử Thần – Suspiria (2018): vũ điệu loài giun đất