Với bộ phim The Taste Of Things – Muôn Vị Nhân Gian thì đạo diễn Trần Anh Hùng phần nào đó đã trả được “món nợ” cho sự “thất bại” về mặt đón nhận từ người xem đối với bộ phim Vĩnh Cữu năm 2016. Hai bộ phim này là hoàn toàn khác nhau, tuy nhiên nó vẫn có một yếu tố chung nhất là nói về những gì thuộc về sự vĩnh cữu. Lẽ ra Chí Blog – “website chỉ dành cho người ở tầng không” tính viết bài cho phim Perfect Days , nhưng vì phim của anh Hùng đang chiếu nên viết nó trước. Đây là một bộ phim nghệ thuật xem để cảm nhận cái đẹp nhé các bạn, nếu ai yêu nghệ thuật thì khuyến khích đến rạp để xem, IMDb 7.5 , bài viết tiết lộ một phần nội dung phim.
The Taste Of Things được rất nhiều “nhà phê bình phim” và đạo diễn VN khen ngợi là hay, khi đọc những lời có cánh đó thì tôi tự hỏi là họ xem phim và thấy hay nhưng có thật sự hiểu phim đang nói về điều gì không đây! Các bạn thông cảm khi lâu lâu tôi lại “cà khịa” những vị này, vì tôi là người bình thường không thể bình thường hơn được nữa, nên phần nào “ganh tị” với danh tiếng của họ, và việc “cà khịa” chỉ là một thú vui mang tính “ác thú vị” tí xíu chứ không đến từ mục đích xấu xa nào, bản tính tôi vẫn rất trẻ con đó mà!
Tại sao tôi nhắc đến bộ phim Vĩnh Cữu? Vì tôi đã xem phim đó nhưng lại không thể kiên trì đến hết bộ phim, trong cuộc phỏng vấn của Vietcetera với anh Hùng thì anh ấy chia sẻ rằng bộ phim đó mang nhiều tâm huyết và kịch bản của nó khiến anh ấy khóc nhiều, sự “thất bại” của phim nằm ở chỗ cách mà nó “thể hiện”, khán giả không đọc tiểu thuyết hay kịch bản, khán giả không thể cảm nhận được một ý nghĩ – sự suy tưởng – tinh thần trừu tượng nào đó, họ chỉ có thể nắm bắt cái tinh thần đó qua những biểu hiện mang tính cụ thể và nó phải đủ “ấn tượng” để giữ lấy sự quan tâm của họ từ đầu đến kết thúc phim, và cuối cùng nhận ra thông điệp; ví như phim The Taste Of Things này được cụ thể hóa bằng vẻ đẹp nghệ thuật ẩm thực Pháp.
Thế nào là “vị” của “mọi thứ”? Vì đó là sự cảm nhận không chỉ của giác quan mà của cả cảm xúc nên tôi cần các bạn hiểu 2 từ đó theo nghĩa rộng lớn hơn. Phim được bắt đầu bằng cảnh Eugénie đang cắt lấy cây cải trong vườn rau vào buổi sáng, khi đó cô ấy sẽ cảm nhận được hương vị của buổi sớm mai, của cây cải còn tươi, của đất còn dính trên cải, sau đó là rất nhiều thứ nguyên liệu khác nữa dành cho việc nấu nướng, từ khi chúng còn tươi sống, trải qua sự “biến đổi” khi được nấu chín, nói là “biến đổi” nhưng nó không thật sự là sự biến đổi, mà đó là sự chắt lọc cái vị tinh túy từ nguyên liệu – cho nên chúng ta thấy các nhân vật nhiều lần dùng dụng cụ để “lược” đi phần cặn bã, sau đó là sự kết hợp giữa các vị tinh túy với nhau, chúng hòa vào nhau làm một thể nhưng vẫn giữ lấy hương vị ban đầu của mỗi thành phần, chúng được dùng để thấm vào nguyên liệu chính hoặc dùng làm nước sốt, và cuối cùng tạo thành một món ăn hoàn hảo. “Vị” ở đây là hương vị của nhiều nguyên liệu sau khi được tinh lọc và kết hợp, “vị” cũng là quá trình của sự tinh lọc đó, là sự kết hợp của nhiều người để tác tạo nên một “công trình” – món ăn.
Chí Blog có kịch bản phim điện ảnh, ai mua không?
Tính ra thì qua bộ phim này, anh Hùng của chúng ta đã vui tính hơn xưa và có phần biết đùa, đó là 2 đoạn trong phim, khi Dolin và những người bạn sành ăn của anh ấy đang dùng các món ăn dành cho những ông hoàng trong khi thảo luận về chính trị xã hội và những con người nghèo khổ thiếu ăn, rồi cảnh cả 6 người ngồi tụm lại trùm khăn trắng lên đầu để thưởng thức món ăn – nó khiến tôi bật cười vì liên tưởng đến nghi thức hành lễ của một tôn giáo nào đó.
Về phần giới tính cũng có sự khác biệt trong thể hiện, nam giới khi ăn, họ dành sự cảm thụ rất ít với thức ăn, chúng chỉ như một phương tiện để họ trao đổi về những thứ rất xa ở bên ngoài, trong khi đối với nữ giới là Eugénie thì cô ấy luôn nói về chính những điều mà cô ấy đang cảm nhận, dù là món ăn hay chuyện tình cảm.
Dolin được ví với Napoléon Bonaparte về phương diện ẩm thực, vậy thì anh ấy và vị hoàng đế vĩ đại này có điểm chung gì? Đó là xuất phát điểm, ở châu Âu, để trở thành hoàng đế thì người đó phải thuộc về dòng dõi hoàng tộc, nhưng vị hoàng đế Napoléon này lại đi lên từ một người lính của “thường dân”, những chiến tích của ông ấy do chính ông ấy và những người đi theo ông ấy tạo ra, và cuối cùng leo lên vị trí cao nhất, ông ấy không thừa hưởng ngôi vị đó từ bất kỳ ai, cũng giống như Dolin hưởng thụ các món ăn dành cho “vương giả” từ thành quả lao động từ bản thân anh ấy cùng sự kết hợp với Eugénie và 2 người phụ bếp.
Tại sao Eugénie không muốn kết hôn? Không hẳn là cô ấy thích tự do, mà là vị thế của từ “kết hôn”, nó mang nặng tính sở hữu hoặc trách nhiệm hoặc sự tuân phục, khi chưa kết hôn thì người này và người kia chưa có sự ràng buộc, mỗi người mong mỏi được đến hoặc được chờ đợi đối phương, một sự khát khao thuộc về tinh thần hoặc trí tưởng tượng, để khi được “chạm vào” thì nó tạo ra cảm giác tuyệt diệu nhất dành cho giác quan và cảm xúc.
Không khó để hiểu rằng Eugénie là một tri kỷ của Dolin, vì cô ấy hoàn toàn thấu hiểu những gì Dolin mong muốn, các bạn có nhớ món ăn mà Dolin đặt chiếc nhẫn cầu hôn? Một quả mận (hình như thế) với trang trí bánh tráng như một tấm màng treo, đó là thông điệp được cụ thể hóa qua món ăn, anh ấy muốn đến và ngắm cô ấy trong phòng ngủ, cảnh tiếp theo thì chúng ta thấy y như vậy, với dáng nằm như quả mận.
Chúng ta không biết Eugénie mắc bệnh gì, phải chăng cô ấy là biểu tượng cho vẻ đẹp của nền văn hóa cũ? Hãy nhớ lại những cây anten được người nông dân cắm trong vườn rau để có năng suất cao hơn, khi đó sự tự nhiên của thế giới đã bị can thiệp, nó tạo ra lòng tham, nó tiêu diệt nhiều thứ, 3/4 giống loài của rau củ quả đã biến mất khi con người chạy theo “năng suất”, rất nhiều loại lương thực không thể trở thành hạt giống để nẩy mầm thành cây con, bạn chỉ có thể mua hạt giống của một thế hệ duy nhất từ các siêu tập đoàn.
Trong phim này thì Dolin và Eugénie mang vai trò gì? Đó là tinh thần và vật chất, biên kịch và đạo diễn, cụ thể là “hoàng đế” sành ăn và đầu bếp; Dolin có thể nghiêng cứu ra một món ăn, nhưng để món ăn đó trở thành sự thật thì chỉ có Eugénie mới tạo ra được, và khi Eugénie tạo ra được một món ăn thì chỉ có Dolin mới cảm nhận sự tuyệt diệu của món ăn đó một cách hoàn hảo nhất; giống như một biên kịch giỏi viết ra một kịch bản hay thì phải có một đạo diễn giỏi tương ứng để dựng nó thành một bộ phim hay; nghĩa là họ phải là tri kỷ của nhau, nếu thiếu một trong hai thì mọi thứ đều thành vô nghĩa, đó chính là lý do tại sao khi Eugénie hỏi Dolin xem cô ấy là vợ hay đầu bếp thì anh ấy trả lời “đầu bếp”, “vợ” chỉ thể hiện vai trò trong sự gắn kết thông thường của người này với người kia trên phương diện pháp lý, còn “đầu bếp” đối với Dolin lại là sự bao hàm toàn bộ giá trị tồn tại của chính anh ấy.
Nếu mang bộ phim này so với Vĩnh Cữu thì nó có phần vượt qua, bởi Vĩnh Cữu còn phụ thuộc vào tính duy truyền của xác thịt, bộ phim này thì vượt qua xác thịt, cái tinh thần của Eugénie vẫn còn tồn tại dù cô ấy đã chết, đó là cô bé mà Eugénie đã chọn, cô bé ấy không hẳn chỉ thay thế cho cô ấy, mà còn là người nối nghiệp của Dolin, cái này hơi trừu tượng để diễn giải; sự nối nghiệp về phương diện tinh thần khó khăn hơn phương diện vật chất, vì cần có sự hướng dẫn – giáo dục – dẫn dắt lâu dài, còn phương diện vật chất hay cảm giác của giác quan thì đó là món quà luôn có sẵn mà thượng đế đã trao cho chúng ta, có thể người này ít và người kia nhiều, có thể từ ban đầu chúng ra đã có nhưng sau đó chúng ta đánh mất .
Đạo diễn Trần Anh Hùng thường nói rằng mỗi bộ phim của anh ấy là một món quà dành cho kháng giả, tương tự, những “món ăn” của Eugénie cũng là “món quà” mà cô ấy dành cho Dolin và những người thưởng thức món ăn đó, Eugénie là sự khởi đầu (Alpha) đến kết thúc (Omega), “món quà” của cô ấy tồn tại trong hình ảnh cô bé, trong nỗ lực từ những người bạn “sành ăn” khi tìm kiếm một ai đó có thể biết nấu ngon như cô ấy. Eugénie có thật sự chết không?! Không! Bạn có thể tìm thấy một “bản sao” tương tự ở một phụ nữ bất kỳ nào đó, nhưng để nhận ra thì bạn phải là người “sành ăn” – đừng nghĩ bậy à nghen haha, “sành ăn” ở đây là có cấp độ nhận thức đủ cao để có thể thưởng thức được vẻ đẹp và giá trị cuộc sống, và tôi gọi đó là sự “vĩnh cữu”.
OCB – ngân hàng phương đông, tk: 0003100008898001, NGUYỄN MINH CHÍ, chi nhánh Thủ Đức
Hồi Ức – Zerkalo – Mirror (1975): lạc mất lối về – Nghệ Thuật
Mẹ – Mother (2017): Chỉ có tình yêu mới tái tạo thiên đường
Cây Đời – The Tree of Life (2011): biết ơn và oán trách – Nghệ Thuật – Cành Cọ Vàng
Nửa Đêm Ở Paris – Midnight In Paris (2011): cảm xúc thật vs vẻ bề ngoài
Bóng Ma Sợi Chỉ – Phantom Thread (2017): độc dược tình yêu – Nghệ Thuật
Review phim On Body And Soul (2017): sự đồng điệu của tâm hồn
About Author
