Catherine (C) là một nhân vật khá mờ nhạt trong tác phẩm, sự mờ nhạt đó cũng tương đồng với tính cách của cô. Tuy vậy tôi vẫn viết về nhân vật này vì những người có tính cách giống thế lại tồn tại khá nhiều trong xã hội, đôi khi tương đương hoặc nhiều hơn so với nhóm người như Keating (K). Tính cách này rất phù hợp với nữ giới vốn có tâm hồn hướng nội.
C yêu K với tình yêu thầm lặng và giản đơn, cô không đòi hỏi sự đáp lại của anh, khi đã yêu ai đó thì cô đặt tất cả niềm tin vào người ấy, cô tin K, tin cậu Toohey của cô. Cô luôn nghĩ cho người khác trước khi nghĩ cho mình, sự cam chịu là đặc tính của cô. Và cũng chính vì điều này mà cô hay những ai như cô rất dễ trở thành nạn nhân của xã hội và trên hết là của chính những người mà cô yêu thương.
Có thể so sánh cô với một đứa trẻ chưa trưởng thành với những suy nghĩ đơn giản và ngây thơ, cô như một loài hoa nhỏ bé mọc một cách tự nhiên bên vệ đường, không sặc sỡ nhưng khiến những ai đi ngang qua cảm thấy một sự thanh thản kỳ lạ. Để tìm thấy được sự yên bình thì có đôi khi họ đi dạo ở vùng ngoại ô ấy, nhưng họ sẽ không bao giờ dừng lại ở đó, họ cũng không mang loài hoa dại về nhà để trồng. Còn đối với những kẻ vô tâm thì họ sẽ giẫm đạp lên mà không thương tiếc.
Nếu có một câu hỏi “ai là nhân vật đáng thương nhất trong tác phẩm?” thì tôi sẽ nói ngay là C, sẽ có vài người bảo là K khi thấy con đường anh đi chỉ dẫn đến sự đánh mất bản thân. Nhưng tôi cảm thấy C đáng thương hơn ở chỗ cô đã không biết những điều mà con người cần phải biết khi sống trong xã hội. Đáng thương nhưng lỗi lầm không phải ở nơi cô, sự trong trắng hồn nhiên và ngây thơ chưa bao giờ là lỗi lầm cả. Sẽ không chuyện gì nếu cả thế giới này chỉ có những con người như cô, tiếc thay xã hội có quá nhiều người như K, bị dẫn dắt và thống trị bởi những người như Gail và Toohey. Luôn có những cạm bẫy trong cuộc sống, con người bị chi phối bởi ham muốn và tham vọng, kẻ mạnh ăn thịt kẻ yếu.
Hãy nhìn vào cuộc sống, những con mồi ngon nhất, dễ ăn thịt nhất của thú dữ chính là con non. Những cô bé còn ngây thơ chưa hiểu việc đời. Đa số các cô gái đẹp sinh ra trong các gia đình bình dân kém học thức thường không thể học lên cao, nhan sắc như một viên ngọc quý vậy, nếu không đủ sức mạnh và trí tuệ để nắm giữ thì đó chỉ là một mối họa mà thôi. Hãy nhìn vào các quán nhậu, café hay quán karaoke…nơi đó đầy rẫy những cô gái đẹp ăn mặc lòe loẹt hở hang. Các cô có thể trở thành thứ đồ chơi của những kẻ giàu có. Sự lây lất trong thế giới trụy lạc đó khiến tâm hồn các cô chai sạn hơn, ranh ma hơn, tục tằn hơn nhưng trên tất cả, trong sự tiếp xúc, ta sẽ nhận ra trong họ tồn tại những suy nghĩ giản đơn nhất. Bởi sự sa ngã mà những suy nghĩ đó trở nên trần trụi hơn thôi. Nhìn vào đó tôi thấy một sự đáng thương hơn là khinh rẽ.
Nếu những cô gái như thế không mang trong mình những điều mà xã hội ưa chuộng như sắc đẹp và tài sản, thì có lẽ tai họa sẽ ít đến với họ hơn. Họ sẽ trở thành những người vợ ngoan hiền, những bà mẹ biết chăm sóc con cái. Nhưng cũng bởi tính cam chịu và cả tin nên họ luôn bị phụ thuộc vào người mà họ chọn, may mắn được người chồng tốt thì yên ổn cả đời, không may gặp người chồng xấu thì đau khổ cả đời. Điều đáng nói ở chỗ dù yên ổn hay khổ đau thì họ vẫn không hiểu tại sao lại như vậy, họ chỉ biết chấp nhận nó như một sự hiển nhiên. Không có điều gì là họ thật sự nắm trong tay, tất cả đều là sự phụ thuộc.
Bởi cuộc sống của C phụ thuộc vào niềm tin của cô vào những người mà cô yêu thương, bởi sự giản đơn trong suy nghĩ và không có chính kiến, những điều đó khiến tâm hồn cô như một tờ giấy trắng mỏng manh dễ bị nhuốm màu. Bằng vào những lời lẽ tưởng như cao cả nhưng mang đầy bong tối, Toohey – cậu ruột cô đã đầu độc ngay chính cháu gái của mình. Ông đã biến cô thành một con người hoàn toàn đánh mất bản thân, trong cô không còn tồn tại một sự cảm thông nào đối với người khác dù công việc cô làm là giúp đỡ những kẻ nghèo khó.
Sự biến đổi tâm lý của C và những việc cô làm có phải là sự mâu thuẫn? Thật ra thì không! Mỗi con người chỉ có thể cảm thấy hạnh phúc khi họ là chính họ. Sau khi là chính mình, bằng sự thấu hiểu nỗi đau của kẻ khác, thì giúp đỡ những người bị khổ đau như là một nhu cầu cần có của lòng yêu thương. Nhưng trong sự đầu độc, sự giúp đỡ không còn đặt nền tảng trên tình yêu thương mà trở thành một sự ràng buộc hay một trách nhiệm phải có. Cái trách nhiệm này ngày càng trở nên nặng nề hơn, nó khiến người ta bỏ qua cả chính mình, làm biến mất con người thật của mình, hủy hoại những khao khát trong mình, hủy hoại luôn những đòi hỏi được yêu thương trong mình. Làm sao một người có thể yêu thương kẻ khác khi họ lại tàn nhẫn với chính họ? làm sao có thể thấu hiểu nỗi đau và nhu cầu của kẻ khác khi họ chà đạp chính nhu cầu của mình? Khi con người không là chính mình thì trong tiềm thức họ sẽ sinh ra một sự căm hận với điều đã gây ra. Chính vì vậy C làm từ thiện như một sự ban ơn, cô khinh bỉ chính những kẻ mà cô giúp đỡ.
Vấn đề ở chỗ người ta đã đặt một hành động trên một nền tảng (nội dung, ý nghĩa) sai lầm. Một hành động giúp đỡ phải có nền tảng là sự cảm thông, thông qua hành động giúp đỡ mà người giúp đỡ trở nên cao cả và hành động đó là cao cả. Nhưng cách mà Toohey làm là biến sự cao cả đó trở thành bản chất của việc từ thiện và bỏ qua nền tảng thật sự của nó là tình yêu và sự cảm thông. Đây là một sự đánh tráo khái niệm. Sự đánh tráo khái niệm này có đầy rẫy trong xã hội. Như vấn đề học vấn, con người kính trọng đối với ai là trí thức, mà người trí thức thật sự thì thường sống có quy phạm và đạo đức (học vị cao mà không phân biệt được đúng sai thì cũng không gọi là trí thức). Bởi trí thức hiểu biết nhiều nên thường sẽ có bằng cấp học vị cao, cái học vị trở thành biểu hiện cho trí thức. Nhưng buồn cười ở chỗ nhiều người lại cho rằng để được trở thành trí thức và được nhiều người kính trọng thì chỉ cần có học vị cao là được, thế là họ dùng mọi cách mọi thủ đoạn để tậu cho mình một cái bằng cao cấp. Nếu cái bằng cấp đó không tương đương với hiểu biết thì kẻ đó có đáng gọi là trí thức không? Có đáng để ta kính trọng không? Chắc chắn là không!
Từ những suy luận đó ta phải hiểu rằng nên nhìn mọi sự trong cuộc sống đúng với bản chất của nó, đừng để những điều hoa mỹ vẻ bề ngoài đánh lừa ta, biến ta thành một công cụ hay vật hy sinh của ai đó. Có rất nhiều vấn đề cần phải được bàn lại về bản chất như trí thức (thế nào là trí thức thật sự?), Học vấn (học để làm gì? Để có bằng cấp?), tình yêu quê hương (làm gì mới là yêu quê hương?), hy sinh để giữ hạnh phúc gia đình (cố sống chung nhưng không còn yêu thương là giữ hạnh phúc gia đình?), thành công (nhiều tiền của là thành công? Hay có hiểu biết và tầm nhìn, sống xứng đáng một con người là thành công?)…rất nhiều.
Có thể nói những tính cách của C là những điều tốt đẹp nhất mà mỗi con người đều có, nhưng vẫn là chưa đủ để sống trong xã hội loài người. Để có thể hạnh phúc và an lạc thì con người cần học hỏi thật nhiều để hiểu biết, chỉ khi hiểu được bản thân ta, hiểu bản chất xã hội thì ta mới có thể tìm kiếm được điều mình muốn, đạt được một cuộc sống viên mãn.
Facebook Comments
About Author
