Tôi thích nhà văn Le Clezio đoạt giải Nobel 2008 này, bởi những điều ông viết trong truyện Bão, viết về nỗi đau của con người, điều quan trọng ở đây là cách ông nêu lên những nỗi đau để rồi sau đó mang các nhân vật vượt lên chứ không bị nhấn chìm trong đó, giống như chuyến xe vượt đường hầm, cuối đường là ánh sáng.
Chuyện kể về cuộc gặp gỡ giữa người đàn ông gần 60 tên là Philip và cô bé June chỉ mới 13 tuổi. Viết theo lối tự sự của 2 nhân vật, họ kể về đời mình, về những gì trải qua, về những nhận định trong cuộc sống, và về cuộc gặp gỡ giữa họ – người này trong mắt người kia. Philip tìm lại hòn đảo ở tận cùng thế giới, nơi mà cách đó 30 năm từng xẩy ra một việc khiến ông không bao giờ quên, một người yêu dấu đã bước vào giữa lòng biển cả, việc đó còn hơn là một hành động tự tử, nó giống như người ta đi tìm chốn bình yên không còn tồn tại trong thế giới loài người, sự bình yên ấy giờ chỉ còn tồn tại trong thiên nhiên – nơi không con người. Giả như con người có thể thở dưới nước và ăn tảo biển, thì có lẽ tôi cũng muốn làm một con cá bơi ra đại dương để tránh mọi ưu phiền.
Philip từng bị kết tội vì đã đứng nhìn một tội ác diễn ra mà không ngăn chặn, trước mặt bồi thẩm đoàn, ông không biện hộ gì khi người ta kết án ông về sự vô cảm, sự vô cảm là một hành động đồng lõa với tội ác, chúng ta đều biết thế, và ông cũng biết thế. Nhưng … cái đáng nói ở đây là có những điều còn khủng khiếp hơn vẫn diễn ra và được cho phép, đó có thể là những cuộc chiến, là những màn tra tấn đầy máu me, là cái chết dành cho kẻ thù. Ông – kẻ đứng nhìn, 4 kẻ thủ ác, cô gái nạn nhân của họ, tất cả đều đã “chết” và trơ ra trước khi cái tội ác được phán xữ ở tòa diễn ra, tâm hồn họ “chết” bởi những tội ác được con người cho phép, bởi sự thờ ơ, của lòng tham, bởi sự vô trách nhiệm, bởi sự ích kỷ đang diễn ra trong xã hội loài người. Một tội ác không là sự biện minh cho một tội ác, nhưng chúng kết nối nhau, chúng sinh sôi và nẩy nở, chúng ta cần nhớ rõ điều đó.
Cô gái đi vào lòng biển cả ấy, cô từng có những ước mơ đẹp đẽ và trong sáng, cô từng tin vào con người, nhưng những điều cô tìm được chỉ là sự phản bội, những điều thật kinh tởm, chúng đưa cô trôi dạt khắp nơi, cho đến khi cô gặp Philip, cô tưởng sẽ bắt gặp điều mà cô hằng mong ước, nhưng sau đó cô nhận ra quá khứ của Philip, và cô không còn niềm tin để bắt đầu một cuộc đời mới, dù Philip yêu cô và dịu dàng với cô. Có đôi khi người ta bắt gặp cái hạnh phúc mà họ từng mong đợi, nhưng họ đã đánh mất niềm tin rằng nó sẽ đơn hoa kết trái. Sau sự ra đi đó, Philip cũng thả trôi chính ông, ông từng nghiện rượu, quan hệ với gái mại dâm, từng bị bệnh tình dục, sau 30 năm, ông tìm lại nơi cô gái ra đi, ông cảm thấy mỏi mệt bởi cái quá khứ bị hủy hoại và những tháng năm trôi dạt không bên bờ nên muốn tìm nơi kết thúc nó. Khi tâm hồn chết, nó không chết hẳn đâu, khi cảm xúc trơ ra, nó cũng không thật sự trơ, cái chết và sự trơ đó hiện hữu trong từng giây phút chỉ là do nỗi đau đang gặm nhấm.
Cô bé June là đứa trẻ không cha, cô gần như bị cái xã hội được gọi là văn minh và đạo mạo đó từ bỏ, họ từ bỏ cô bằng những lời gièm pha và chế giễu, bằng trái tim lạnh lùng không biết cảm thông của họ. Cô chỉ tìm được tình yêu từ mẹ và những người đàn bà của biển, họ là những người lặn xuống đáy biển để mò tìm bào ngư, biển cho họ sự sống, và thi thoảng mang đi một vài người. Một đứa trẻ bị ruồng bỏ sẽ học được bài học mà đa số những con người có cuộc đời may mắn đã không học được, đó là sự thật về con người. Trong nỗi đau, cô bé nhìn thấu được trái tim con người, nơi nào có tình yêu và nơi nào chỉ có sự băng giá.
Sự gặp gỡ giữa Philip và cô bé June như là một định mệnh, cái định mệnh giải đáp cho những cơn ác mộng huyền hoặc của đời sống, họ tìm thấy nhau, họ trở thành bạn; khi đi dạo trên bãi biển, họ cùng chơi trò tìm kiếm những vật xinh đẹp, có thể đó là một vỏ ốc, một hòn sỏi, người này tìm một thứ và người kia phải tìm thứ giống vậy, đôi khi người thắng chỉ bởi một hòn sỏi lạ lùng nào đó. Tình cảm giữa họ ngày một sâu nặng hơn, với Philip thì ông khó lòng để có thể yêu một cô bé con, ông không muốn hủy hoại đời cô, còn cô bé thì dần yêu ông. June là hiện thân cho cái điều tốt đẹp chưa bị hủy hoại mà Philip mong nhìn thấy. Philip là một người đàn ông tốt, một người chân thật không giả dối mà cô bé luôn mơ ước để có thể làm cha, hoặc một người để yêu.
Nhưng mối quan hệ đó đã kết thúc vì nó phải như thế, Philip nhận ra rằng ông phải sống với cái nỗi đau đó như sự trả giá, nó khác với quá khứ ở chỗ giờ đây ông không còn bị nỗi đau ấy điều khiển, vì ông nhận thức được chúng. Còn với cô bé June, sau khi chứng kiến một sự việc, cô đã thất vọng, cô tìm vào lòng biển cả, cô muốn biển đưa cô vào sự ôm ấp của nó mãi mãi, nhưng biển cả đã từ chối cô, không phải vì cô không xứng đáng với biển, mà vì cô cần phải sống, sống vì mẹ, sống vì bản thân, còn những điều tối tăm tồn tại trong xã hội loài người ấy thì mặc kệ nó, vì giờ đây cô hiểu nó nên cô sẽ biết cách tìm hạnh phúc cho mình, nó sẽ không thể hủy hoại cô như cách nó từng hủy hoại biết bao con người.
……….
Viết về một tác phẩm của những nhà văn lớn là một việc rất khó khăn, vì tôi thấy mình quá nhỏ bé, thôi thì hiểu được bao nhiêu thì hiểu, rồi sẽ có ngày ta sẽ “lớn” lên để có thể hiểu được nhiều hơn.
Nếu bạn thấy bài viết có ích cho bạn – cộng đồng – xã hội, hãy Share hoặc hỗ trợ tài chính bằng cách thỉnh thoảng mời Chí Blog 1 “ly cà phê bình dân”:
Người nhận: Nguyễn Minh Chí, NH TMCP SAI GON THUONG TIN CN TIEN GIANG, Số TK: 0601 4671 8526
Đừng để điều tốt đẹp biến mất chỉ vì vô tâm
About Author
