Bài viết được yêu cầu bởi một người rất quan trọng với tôi, dạo này Chí Blog – “siêu cấp phân tích phim nghệ thuật” hơi lười xem phim và review phim nhưng khi được “người này” yêu cầu thì phải thực hiện ngay, nếu không thì rất “khó sống” yên ổn á. Materialists (tựa Việt: Một Nửa Hoàn Hảo) dịch ra là “những người duy vật” là bộ phim nói về sự chọn lựa hôn nhân của một cô gái, một bên là anh chàng giàu có và chân thành, một bên là nghệ sĩ nghèo. Phim này cũng không thật sự khó hiểu với người xem, nên tôi sẽ chỉ ra vài thứ khác mà có thể khán giả chưa nhìn ra – chiều sâu của phim. Xem phim trước khi đọc, vì bài viết sẽ tiết lộ nội dung phim.
Bộ phim được bắt đầu bằng cảnh thời tiền sử, một chàng trai ôm bó hoa dại trở về, cô gái đi từ hang đá ra đón, chàng trai lấy ra một chiếc nhẫn kết bằng hoa và mang vào ngón tay cho cô gái. Cảnh tiếp theo là thời hiện đại, nữ chính Lucy đang trang điểm, cô ấy xinh đẹp, có phong cách và ăn mặt thời trang, trong khi lướt đi trên đường phố thì có một gã đàn ông ngoái nhìn, Lucy quay lại hỏi rằng có phải anh ta còn độc thân và giới thiệu bản thân là một người làm công việc “mai mối”. Trong một cảnh khác thì Lucy quen với Harry – anh trai của chú rễ là người mà Lucy đã làm mai, một người giàu có. Cũng trong bữa tiệc ấy, Lucy gặp lại người yêu cũ là John đang làm bồi bàn.
Trong suốt chiều dài của bộ phim, qua các cuộc trò chuyện, khán giả sẽ hiểu rằng phần lớn những lựa chọn của con người ngày nay đối với hôn nhân đều xuất phát từ những nhu cầu “vật chất” như khả năng tài chính, chiều cao, ngoại hình, đẹp xấu, tuổi tác, màu da; còn về “tinh thần” thì như có cùng sở thích, hoặc họ kết hôn với nhau để nâng cao giá trị bản thân trong mắt người khác. Nói chung thì mọi người xem đối phương như một thứ hàng hóa trên thị trường, và tự xem bản thân như một món hàng, nếu cùng giá thì sẽ trao đổi lẫn nhau và hôn nhân như một thứ hợp đồng trong kinh doanh giữa 2 đối tác, và hầu như chúng ta thấy sự thiếu vắng hoàn toàn thứ được gọi là “tình yêu” giữa họ.
Tôi sẽ không đưa ra bất cứ sự phê phán nào trong sự lựa chọn thiên về “vật chất” đó của các nhân vật trong phim, vì áp lực cuộc sống ngày nay đặt lên vai của con người là quá lớn, nếu bạn nghèo hoặc không có một chỗ ở cho đàng hoàng thì bạn cực kỳ khó sống và khó có được một cuộc hẹn hoàn hảo với đối tượng mà bạn muốn theo đuổi, bạn sẽ sống trong cô đơn. Giờ tôi sẽ chỉ ra các “ngôn ngữ điện ảnh” và chiều sâu của bộ phim.
Như mọi khi, phim sẽ lấy sự tương phản để thể hiện điều muốn nói. Trong cảnh thời tiền sử thì chúng ta thấy gì? Như cái tít tôi viết ở trên, con người – tình yêu –thiên nhiên, khi đó mọi thứ mà con người “sở hữu” đều thuộc về thiên nhiên, sống trong hang động, bó hoa dại và chiếc nhẫn kết từ hoa mà chàng trai đã tặng cô gái, còn những thứ do con người tạo ra thì chỉ là vài thứ công cụ dùng cho săn bắn, hoặc làm quần áo và vài thứ cần thiết khác, chúng được bỏ trong một chiếc túi xách nhỏ của chàng trai. Nếu chỉ nhìn vào những gì mà con người thời tiền sử “sở hữu” trong mắt của con người hiện đại thì họ rất nghèo, riêng phần tôi thì thấy rằng họ cực giàu, vì họ có toàn bộ thiên nhiên để sống, và điều khác nữa là con người và tình yêu là nhân vật chính trong thời tiền sử, họ yêu nhau và sống với nhau mà không cần phải có một “hợp đồng” nào cả, bó hoa và chiếc nhẫn là món quà họ dành cho nhau để thể hiện tình yêu.
Trong khi ở trong thế giới thời hiện đại thì trái ngược hoàn toàn, thiên nhiên gần như biến mất, thay thế đó là những tòa nhà, xe cộ, đường xá, các mặt hàng tiêu dùng…, cả một thế giới “vật chất” do con người tạo ra, chúng to lớn khủng khiếp; con người gần như không còn là trọng tâm trong thế giới ngày nay, thế giới vật chất càng to lớn bao nhiêu thì áp lực và gánh nặng được đặt lên vai con người càng khủng khiếp bấy nhiêu, một điều rất dễ hiểu đúng không?! Cho nên ở trên tôi mới nói là sẽ không phê phán gì với sự lựa chọn trong hôn nhân của con người ngày nay. Tôi chỉ đang tự hỏi, nếu hôn nhân chỉ xuất phát từ những nhu cầu “vật chất”, từ sự ích kỷ của bản thân, và tự biến bản thân thì một món hàng trong mắt người khác, thì cuộc sống đó có ý nghĩa gì đối với chính chúng ta?! Chúng ta tạo ra những thứ công cụ vật chất đó để giúp chúng ta đạt được hạnh phúc, tình yêu cũng mang đến cho chúng ta hạnh phúc, nhưng với những gì đang diễn ra trong hiện tại, tất cả chúng đang giết mất tình yêu chân chính, đang làm chúng ta trở nên khổ hơn, liệu điều đó có xứng đáng chăng?!
Mặc dù Harry và em trai anh ấy rất giàu, nhưng để tăng thêm giá trị của bản thân trong mắt người khác thì họ phải làm làm phẩu thuật “bẻ gãy” chân mình để nối dài thêm 15cm, hoặc Lucy phải bơm ngực và sửa mũi để tăng thêm sự quyến rũ, và cách mà cô ấy làm đẹp cho bản thân để phục vụ cho công việc “mai mối”, vì khi cô ấy xinh đẹp hơn thì sẽ tạo ra sự chú ý của những anh chàng độc thân, Lucy tự biến bản thân như một thứ “chim mồi” với những khách hàng tiềm năng. Hoặc trong cảnh các nhân viên của công ty “mai mối” ăn mừng khi có một thương vụ hôn nhân thành công, họ không vui mừng vì giúp được người khác tìm được “một nửa” của nhau, họ ăn mừng vì tiền thưởng.
Trong phim này bạn sẽ không nhìn thấy được một đứa trẻ nào, nhưng như lời tâm sự của anh chàng trung niên Harry, anh ấy luôn cảm thấy bản thân luôn là một đứa trẻ, vì anh ấy không hiểu tình yêu là gì, anh ấy lựa chọn Lucy là vì thấy cô ấy là một đối tác hoàn hảo trong việc bán hàng, tiền thì anh ấy dư thừa, anh ấy chỉ cần một đối tác có nhiều kinh nghiệm thực tế trong cuộc sống – điều mà Lucy có. Như vậy, chúng ta không thấy những đứa trẻ, nhưng khi nhìn vào xã hội, chúng ta sẽ thấy một đám “trẻ con” đủ mọi lứa tuổi trong thân xác người lớn – đó cũng là điều mà tôi luôn nói là các nghệ sĩ lớn nhìn thế giới loài người như trẻ con là vậy, thậm chí còn thua kém trẻ con thật sự. Bạn sẽ không nhìn thấy một đứa trẻ thật ở bên ngoài, nhưng ở cuối phim với cảnh thời tiền sử của cặp đôi ban đầu, bạn sẽ “thấy” một đứa trẻ thật đang ở trong bụng của cô gái, đứa trẻ thật này được “sinh ra” bởi tình yêu – thứ mà con người thời hiện đại đã đánh mất.
Bạn có nhớ cảnh vở kịch mà John đã diễn trên cái sân khấu nhỏ chỉ có vài chục người xem, nó có ý nghĩa gì? Nó đang nói về bản chất các cuộc hẹn của con người ngày nay, thông thường các cuộc hẹn trong thế giới thực sẽ diễn ra thế nào? Bạn sẽ chọn một nhà hàng sang trọng, món ăn đắt tiền, sau đó là cuộc trò chuyện, bạn cười nói, cố phô ra những thứ có giá trị nhất từ bản thân mình cho đối phương biết, nhưng về phương diện bản chất thật của cuộc hẹn đó thì y như vở kịch của John, 2 con người nhạt nhẽo đang ở trong một hoàn cảnh cũng nhạt nhẽo không kém, mặt vô cảm xúc, họ không hướng về nhau, họ nói như một cái máy về tiền lương, về chuyện họ đang “sở hữu” cái gì.
Hoặc trong các cuộc trò chuyện giữa Lucy và John, giữa Lucy và Harry, một bên là những kỹ niệm của cuộc sống vui buồn trong tình yêu và về bản thân tình yêu, một bên là những vấn đề của xã hội con người giữa 2 đối tác. Khi Lucy và John còn yêu nhau, thì John sống khá tươm tất, nhưng sau khi chia tay với người yêu thì cuộc sống của anh ấy càng tồi tệ hơn, các bạn nên hiểu rằng tình yêu là một động lực rất lớn lao trong việc thúc đẩy con người cố gắng vươn lên, nếu bạn không có tình yêu, đôi khi bạn sẽ không biết được bạn đang sống vì điều gì. Nhưng con người ngày nay rất dễ thích nghi với hiện thực, hoặc họ bị ép phải thích nghi để tiếp tục tồn tại, họ sẽ tìm cách hướng mục đích sống ra những thứ bên ngoài nhưng tôi cũng cảnh báo trước rằng đó chỉ là sự dối lừa của tâm thức, nếu không có tình yêu hoặc lý tưởng, trong tâm hồn bạn luôn tồn tại một khoản trống cực lớn mà không có thứ “vật chất” nào có thể lấp đầy.
Nhiều khán giả sau khi xem phim thì cho rằng việc Lucy chọn John mà không chọn Harry (đẹp trai – giàu có – tốt bụng) là không thực tế và không hợp lý, thật ra thì cái sự lựa chọn đó là hợp lý, thứ nhất là vì Lucy hiểu tình yêu và giá trị của tình yêu đối với hôn nhân thông qua cuộc tình với John trước đó, sau đó vì John nghèo nên cô ấy mới chia tay vì cuộc sống quá khó khăn, thứ 2 là vì nghề nghiệp của cô ấy là “mai mối”, càng trải qua nhiều cuộc “làm mai” thì cô ấy càng hiểu sâu hơn về bản chất cuộc sống và tình yêu, thấy được bản chất của những khách hàng và nỗi đau của họ. Ví như chuyện một khách hàng nữ bị cưỡng bức trong cuộc hẹn, hôn nhân là chuyện cực kỳ quan trọng, là việc ai đó tìm một người để chung sống đến suốt đời, nhưng họ đã làm gì? Bỏ ra một số tiền nhỏ để tìm kiếm thay họ, và gặp rủi ro là không tránh khỏi; tuy nhiên trong chiều hướng ngược lại, khi Lucy tìm đến một khách hàng tồi cho cô gái thì cô ấy cảm thấy bản thân rất tồi tệ, thế giới ngày nay đang biến con người trở thành vô cảm, phải bỏ đi lòng trắc ẩn để tồn tại, và tôi hỏi lại lần nữa, một cuộc sống như thế thì có ý nghĩa gì với chính chúng ta?!
Trong phần gần cuối phim, khi Lucy rời Harry và tìm John, phim cho chúng ta thấy thế nào mới là tình yêu. Lucy và John làm chuyến hẹn hò ở vùng ngoại ô vì căn phòng của John hiện quá bề bộn và tồi tàng, họ tham dự một tiệc cưới của người nông thôn, cô dâu da trắng chú rễ da đen, trong cuộc khiêu vũ nếu bạn để ý, sẽ thấy rằng các cặp đôi đang cùng nhau sẽ là già trẻ, đồng tính, thấp cao, đầu hói, khác màu da, cận thị, mập ốm … đủ loại, đó mới chính là tình yêu thật sự; hoặc như lời cầu hôn của John, anh ấy không có gì bảo chứng ngoài chính bản thân anh ấy cho lời cầu hôn đó, và đó cũng là sự thật, John luôn yêu Lucy sau khi họ chia tay nhiều năm, anh ấy không hề thay đổi. Tóm lại thì Lucy chọn John là điều hợp lý, vì là người “trong nghề”, cô ấy đã chọn thứ quý giá nhất, nghề nghiệp đã cho cô ấy hiểu ra điều đó, và Lucy cũng còn yêu John, với lại trong hiện tại thì Lucy không lo lắng về vấn đề tài chính.
Một vấn đề khác, cả John và Lucy đều có lý tưởng về việc trở thành diễn viên, John diễn trên sân khấu và sống thật ngoài đời, còn Lucy bảo rằng cô ấy không phải là diễn viên giỏi nên đã bỏ nghề, sự thật không phải như vậy. Lucy diễn giỏi hơn John vì cô ấy có thể diễn ngay trong đời sống thực, diễn đúng với những gì mà cái xã hội ngày nay muốn xem, cho nên cô ấy thành công về tài chính, còn John chỉ có thể diễn trên sân khấu nên anh ấy khó khăn trong tài chính, anh ấy chỉ có thể làm công việc chân tay để có thu nhập.
Tôi nghĩ bài viết đến đây là khá đủ, còn nhiều thông điệp khác mà các bạn phải tự tìm ra thôi. Hỏi ngoài lề một chút, các bạn đọc thân quen theo dõi Chí Blog lâu ngày có cảm thấy tôi thay đổi gì nhiều sau ngần ấy năm? Cũng 6-7 năm rồi đấy, tôi có bị biến chất không nhỉ? Tôi vẫn trẻ trung – chân thật – vui vẻ – hồn nhiên – tốt bụng – giàu tình yêu thương – có chút trí tuệ – chút làm màu – chút nổ … như ngày nào đúng không (hí hí). Cảm ơn các bạn đã đọc bài, phim vẫn còn chiếu rạp, nếu được thì nên xem thử.
À! Còn một thông điệp quan trọng nữa: Theo thời gian thì mọi thứ đều sẽ biến đổi và qua đi, nhưng chỉ có con người – tình yêu – thiên nhiên là trường tồn!
About Author
