Giật tít! Giật tít đây! Mại dô! Mại dô! Dạo này các bạn thấy Chí Blog “siêu cấp chơi nhà chòi lượng tử” hay viết bài về VN hoặc bàn về chính trị thế giới, đừng nghĩ điều gì quá sâu xa, với tôi thì đó chỉ là sở thích về sự suy diễn, giống như cách mà nhà biên kịch đang viết kịch bản cho một bộ phim nào đó, hoặc như nhà sản xuất game viết kịch bản game cho một trò chơi có bối cảnh tương lai, và tất nhiên cái game này khiến mọi khách hàng thuộc về mọi hoàn cảnh đều muốn tham gia vào vì nó mang đến sự vui vẻ.
Như một bài trước tôi có nói, nếu VN có thể làm tốt việc “xây cầu” với mọi quốc gia trên thế giới trong mọi phương diện như kinh tế – văn hóa – du lịch – nghệ thuật – giải trí – hợp tác công nghệ – giáo dục …, song hành là chế độ chính trị ổn định, sự trung lập, cùng có lợi … thì điều gì sẽ diễn ra? Khi đó VN trở thành nơi mà mọi quốc gia đều muốn đặt trụ sở đại diện của mình (ở nước ngoài) tại đó, nó giống với hình thức của một trung tâm thương mại lớn, bạn phải đặt cửa hàng của mình tại đây không vì doanh số bán hàng mà vì quảng cáo thương hiệu. Nước Mỹ đã nhận thấy điều này khá sớm qua việc họ xây Đại Sứ Quán khủng ở VN và gần đây là sự đầu tư của tập đoàn Trump – một nhà kinh doanh lão luyện. Cũng không thể bỏ qua tầm nhìn của bác TL và bác C trong việc giúp VN thực hiện quá trình Đổi Mới 2.0 để đáp ứng giai đoạn “sang trang” của thế giới.
Trong tình mới này, trọng tâm phát sinh ở châu Á, bởi vì sự lớn mạnh của Trung – Nga – Ấn – Thổ và sự có mặt của các nước như Nhật hoặc Hàn, rồi sự trỗi dậy của các nước Đông Nam Á, trong khi bản thân nước Mỹ hoặc Liên Âu bắt đầu có dấu hiệu mất cân bằng hoặc ngừng trệ cần thời gian để giải quyết. Vậy nếu nhìn trên bản đồ thì vị trí trung tâm của Châu Á sẽ là ở đâu phù hợp nhất? Chỉ có thể là VN bởi tính trung lập và ổn định của nó, còn mọi địa điểm khác đều có sự bất ổn về chính trị hoặc chiến tranh hoặc sự nghiêng về phe này phe kia.
Trong tình hình hiện tại, nội lực của VN còn hơi kém, nhưng điều đó sẽ thay đổi sau 5 năm nữa, với quá trình Đổi Mới 2.0 cực kỳ quyết liệt như hiện nay thì sự thay đổi của VN sau 5 năm là rất lớn, các bạn sẽ không thể tưởng tượng nổi, đó không phải là do tôi quá lạc quan, mà bởi vì tôi đánh giá hiệu quả các chính sách trong hiện tại thì tương đương với quá trình cải cách trong hàng chục năm trước đó cộng lại, cái việc từ năm 2026 trở đi phát triển 2 con số không phải là nói chơi, đơn giản vì nguồn lực nội tại của VN rất lớn, từ vị trí địa lý, yếu tố văn hóa (mang tính cân bằng và đa dạng), tài nguyên, con người, du lịch, mọi thứ; chỉ cần VN được “tháo xích” thì sẽ phát triển thần tốc – nhớ là phải bền vững. Sau 5 năm nữa, các quốc gia lớn khác không thể không đặt trụ sở của họ tại VN để tham gia vào cuộc chơi mang tính quốc tế, nước nào có tầm nhìn xa sẽ sớm làm việc này, nước nào không có thì sẽ chậm hơn, và sự nhanh hay chậm đó cũng là liều thuốc thử để đoán xem họ sẽ dành được vị thế hoặc tầm ảnh hưởng của họ như thế nào trong việc định hình lại thế giới.
Trong các yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến VN thì góc nhìn của TQ có thể nói là quan trọng nhất, khi VN trở thành nơi hội tụ của mọi quốc gia thì sẽ có lợi hay có hại cho TQ nhiều hơn? Với góc nhìn của tôi thì có lợi cực lớn với TQ, vì VN nằm kế bên TQ, những quốc gia càng gần VN sẽ hưởng lợi càng nhiều, và vì vị trí địa lý, TQ cũng hiểu là VN sẽ không chọn đối đầu với TQ nếu TQ không gây bất lợi cho VN. Tiếp theo là bản thân nước Mỹ, họ cũng hiểu rằng VN không thể ngã về phía họ, nhưng họ sẽ đặt trụ sở ở VN để cạnh tranh với TQ tại Châu Á – vốn là sân nhà của TQ, bản thân Mỹ cũng cần một nơi ổn định. Lại nói về TQ, nếu TQ “hủy” VN để Mỹ không nhảy vào thì đó sẽ là ảo tưởng, vì không có VN, Mỹ vẫn có thể nhảy vào các nước Đông Nam Á khác, tự hủy đi sân nhà và sự ảnh hưởng của mình là một sự chọn lựa ngu ngốc với TQ, cho nên VN ổn định thì cả TQ lẫn Mỹ đều có lợi, cho nên trong một bài tôi có nói, nếu VN “gãy” thì cái bàn cờ tại châu Á này sẽ sập là vậy, không có quốc gia nào được lợi, mà sự cạnh tranh giữa các nước lớn là để tranh nhau cái lợi về cho mình.
Nếu các quốc gia khác đều hiểu lời tôi vừa nói, thì điều gì sẽ xẩy ra? Tôi có một tưởng tượng thú vị thế này, khi anh chàng VN lên tiếng bảo rằng “tôi trung lập!”, thì ngay lập tức một đám các nước lớn khác đồng thanh đáp “Câm mồm! Hiện tại chúng tao buộc mày phải trung lập để chúng tao tiếp tục đánh cờ, bây giờ trung lập không còn do mày quyết định, mà chúng tao muốn mày phải thế!” kkkk. Đây cũng chính là lúc VN trở thành “Kinh Đô” của thế giới, không chỉ về kinh tế mà còn là các phương diện khác như chính trị – văn hóa – du lịch – giáo dục …
Đọc đến đây một số người có tinh thần lạc quan sẽ thốt lên “Wao! Sướng nha!”, sự thật thì việc đó chả sướng “mọe” gì đâu, khổ thì có! Vì rất nhiều thách thức mới sẽ đặt ra cho VN nếu không làm tốt sẽ rất dễ “gãy” nữa chừng. Sân chơi quốc gia và sân chơi quốc tế hoàn toàn khác nhau, hãy tưởng tượng, khi hàng trăm quốc gia xem VN là nơi hội tụ, thì các tập đoàn tội phạm quốc tế cũng sẽ tìm đến, hàng trăm cơ quan mật vụ cũng sẽ tìm đến, rồi vấn đề chống khủng bố; tiếp theo là công dân của hàng trăm quốc gia sẽ đổ vào VN. Cho nên ngay từ bây giờ thì VN phải có những sự chuẩn bị trước cho tình hình này, đảm bảo an ninh và ổn định xã hội, đặt biệt là cơ quan mật vụ (gián điệp và phản gián) – nhiệm vụ trọng tâm là đảm bảo an ninh quốc gia chứ không phải ăn cắp công nghệ hay bí mật này nọ từ các nước khác, VN chúng ta nên theo đường “chính đạo” chứ không phải “tà đạo” như nhiều quốc gia.
Tiếp theo là VN nên nghiên cứu thành lập các viện nghiên cứu hoặc trường ĐH đạt chuẩn quốc tế, để đáp ứng những nhu cầu mang tính toàn cầu, rồi về phương diện ngoại ngữ – văn hóa – lịch sử – chính trị …, tại sao người Việt cần đến nước khác để du học mà không phải là người của các nước khác đến VN để du học? Khi đặt ra mục tiêu VN trở thành một nước phát triển thì nên tư duy và đặt mình trong vị thế là một nước phát triển để biết mình cần phải có gì và nên làm gì, và phải cực kỳ chú ý đến những nhược điểm mà các nước đã phát triển đang gặp phải trong hiện tại để tìm ra giải pháp tránh những cái “hố” đó, ví như sự mất cân bằng của Mỹ trong nền kinh tế và sản xuất, hoặc sự đình trệ của Liên Âu, hoặc sự đánh đổi về mặt xã hội đã diễn ra ở Hàn và Nhật – như trong các bài review phim mà tôi chỉ ra rất rõ ràng, hoặc sự tàn phá thiên nhiên và hủy hoại môi trường, bong bóng địa ốc, khủng hoàng tài chính, sự chi phối của các siêu tập đoàn đối với quốc gia, chống độc quyền – để cho các công ty nhỏ và vừa có cơ hội phát triển, dân số già, sự cách biệt giàu nghèo … và vô số những yếu tố khác nữa.
Khi nói đến yếu tố quốc tế thì không thể bỏ qua bộ ngoại giao, VN chúng ta phát triển theo hướng “mở” thì phải cố gắng tạo điều kiện thuận lợi cho việc “đi” ra nước ngoài và việc “về” VN, khi đó thì người Việt mới có cơ hội học hỏi tinh hoa của thế giới và trở về VN để xây dựng đất nước, cái việc “chảy máu chất xám” phụ thuộc vào chuyện VN có tự biến mình thành “đất lành” cho “chim đậu” hay không, khi bản thân VN trở thành vùng đất lành thì không chỉ người tài VN sẽ quay về mà còn thu hút nhân tài của thế giới đến VN để sinh sống và phát triển, với lại người Việt dù “đi” nhưng gia đình – quê hương – nguồn cội vẫn là VN, họ đi rồi họ vẫn về (hoặc gửi tiền về cho gia đình – sự kết nối gia đình của người Việt rất mạnh).
Tiếp theo là sự bền vững và tránh lãng phí, mọi kế hoạch hoặc quy hoạch hoặc đầu tư đều phải dựa trên tính bền vững, nó cũng đồng nghĩa với việc tránh lãng phí, ví như ngôi nhà thờ Pháp xây ở quê tôi, nó có chất lượng 100 năm, đừng xây một cái gì đó vì cái lợi trước mắt – qua loa – đối phó – làm cho có, để rồi 5 hoặc 10 năm sau phải đập bỏ làm lại, nó phải giống với những bài nhạc bất hủ, những bộ phim nghệ thuật, những tác phẩm văn học kinh điển, dù trải qua thời gian dài vẫn mang giá trị tự thân, như chuyện bài trước tôi góp ý về cách mà chúng ta xây công viên, nó vừa đáp ứng nhu cầu thực tế, vừa phải như một tác phẩm nghệ thuật vừa gần gũi với thiên nhiên vừa hài hòa tự nhiên, lại vừa thu hút khách du lịch đạt lợi ích kinh tế cao, để đầu tư một lần mà dùng được mãi mãi.
Tiếp theo là phải luôn tỉnh táo với sự phát triển của công nghệ nói chung và AI nói riêng, con người phải làm chủ được công nghệ, chính xác hơn là con người điều khiển công nghệ chứ không phải để công nghệ điều khiển, công nghệ rất dễ khiến con người trở thành u mê và trí tuệ bị thui chột, công nghệ cũng có thể cô lập con người, phải luôn có những chính sách kéo người Việt ra khỏi những chiếc điện thoại hoặc màn hình laptop, chúng chỉ là công cụ phục vụ công việc và cuộc sống, còn đời sống thực tế thì phải “đi ra ngoài”, phải bước ra khỏi nhà, xem phim ở rạp, dạo chơi ở công viên, du lịch thực tế (trong nước và nước ngoài) chứ không phải qua màn hình.
Tính bền vững cũng gắn liền với sự cân bằng cá nhân – gia đình – xã hội, phương tây quá coi trọng tính cá nhân, phương đông quá coi trọng tính xã hội, điều khác biệt lớn nhất của VN với thế giới là sự cân bằng trong 3 nhân tố mà tôi vừa kể, hầu hết những hậu quả tác động lên phương tây hoặc phương đông đều xuất phát từ sự mất cân bằng mang tính nền tảng này. Việc chăm sóc trẻ em cũng phải xem như quyết sách hàng đầu, đặt biệt là về vấn đề giảm tải trong học hành, nền giáo dục nên đi theo hướng phát triển TRÍ TUỆ chứ không phải nhồi nhét, khi trẻ nhỏ có trí tuệ thì tự khắc tiếp thu kiến thức cực nhanh về cả các môn tự nhiên lẫn các môn xã hội. Tới đây cho quảng cáo tí nghen! Ví như Chí Blog chẳng hạn, có được tí xíu “trí tuệ” nên có thể phân tích văn học kinh điển, phim nghệ thuật thế giới, đá qua chút về kinh tế, rồi chính trị thế giới, rồi vấn đề tâm linh như chuyện anh Tuệ, hoặc thậm chí là khoa học hoặc các quy luật vận hành của vũ trụ. Nói tóm lại thì việc học hành của trẻ nhỏ phải hài hòa, vừa học vừa chơi, vừa rèn luyện thể chất, vừa sáng tạo, nghệ thuật, và không thể để quá tải, nhắc lại: KHÔNG QUÁ TẢI!
Có rất nhiều điều mà VN chúng ta cần làm, tuy nhiên cứ vững đi từng bước một, sẽ đến một ngày mà mô hình phát triển của VN sẽ trở thành kiểu mẫu cho tất cả các nước khác noi theo.
“CẮT!”
Đạo diễn: vai diễn “người điên” của cậu đã xong phần này, vào trong nghỉ ngơi đi!
Diễn viên: Dạ! Đạo diễn!
About Author
