Gail là một trong 5 hình mẫu chính của tác phẩm Suối Nguồn. Ông là đại diện cho tầng lớp thống trị xã hội, một con sói đầu đàn. Bộ mặt xã hội sẽ trở nên thế nào phụ thuộc rất nhiều vào những người như ông. Để trở nên như vậy thì phải đòi hỏi rất nhiều tố chất đặt biệt mà người thường không thể nào có được.
Khi lật lại tiểu sử của Gail, ta thấy nhiều nét tương đồng với Roark, Dominique và cả Toohey. Đó là sự tự do trong nhận thức về thế giới xung quanh, sự tự chủ gần như tuyệt đối của tinh thần. Ông là một hạt giống được gieo trên mãnh đất cằn cỗi mọc đầy những bụi gai, ở nơi đó không có những dòng suối mơn mỡn lượn quanh, không có ánh mặt trời chói chang. Để tồn tại, ông phải có được một năng lực học hỏi xuất sắc, “Gail Wynand, người vẫn tự hào với chính mình là không bao giờ phải học lại một bài học tới lần thứ 2”. Trong ông có lòng dũng cảm và sự kiên định tuyệt vời, và tất cả những điều đó quyết định số phận ông, mang đến cho ông sự thành công – thành công làm theo điều mình muốn. Sự thành công đó có lẽ không những không tuyệt vời mà còn khiến ông đau đớn, nhưng nó vẫn còn tốt hơn là trở thành một con cừu trong một đàn cừu bị mang đi xẻ thịt.
Chỉ khi ta đối mặt một mình với thế giới, tự tìm kiếm những thứ mang lại sự sống thì ta mới thấy được giá trị của những thứ đó, cái thứ giá trị toàn vẹn và quý giá chúng. Khi ta thiếu dưỡng khí để thở, ta cố hít vào luồng không khí nào đó đi qua, trong sự hít thở, ta nhận ra luồng không khí nào là trong lành, là dơ bẩn hay hôi thối, và ta khát khao những luồng không khí trong lành mang trong nó sự tinh khiết của thế giới hay hương thơm của những loài hoa. Cuộc sống cũng giống như thế, mọi cảm nhận của tinh thần về xã hội cũng trên cùng một phương thức.
Hoàn cảnh tạo nên con người, để tồn tại, ông phải thông minh và quyết đoán, phải dũng cảm và gan lỳ, phải biết chọn thứ tốt nhất cho mình. Và có lẽ trên đời này không có thứ nào tốt hơn là trí tuệ, nhưng buồn thay có rất nhiều người xem thường nơi mang đến trí tuệ cho họ – những quyển sách. Sách là nơi cung cấp những gì mà Gail muốn biết. Cuộc sống của bản thân mỗi người sẽ thay đổi dù khởi đầu là ở tận đáy xã hội, chỉ cần tìm ra phương phức vận hành thì luôn có cách để ngoi lên cái địa vị thống trị cao nhất. Giống như một bài toán vật lý phổ thông, biết dòng chảy, biết sức gió, biết độ nặng và thể tích thuyền thì tìm ra được con đường nhanh nhất để sang bờ bên kia.
Cuộc đời sẽ luôn dạy cho ta những bài học vô cùng quý giá về chính nó cho những ai có thể nhận ra. Và trong sự nhận ra đó, con người phải đối diện với những sự đau đớn tột cùng, những thất vọng ê chề. Lần đầu tiên trong đời, khi Gail với bàn tay ra để cầu xin sự giúp đỡ từ một người xa lạ thì cái mà ông học được là sự vô tình của họ, chỉ một sự giúp đỡ nhỏ nhoi của người này có thể cứu vớt người kia nhưng họ vẫn không làm. Khi lần đầu tiên biết yêu, Gail dâng trọn tất cả những gì ông có cho cô gái đó, nhưng điều mà ông thấy là gì? “Anh có nghĩ là em xinh hơn Maggy Kelly không?”, ha ha! không có điều gì mĩa mai hơn thế này, câu trả lời dạy ông hiểu rằng ông vừa muốn trao những điều quý giá nhất của mình cho một cô gái hời hợt chẳng hiểu thế nào là tình yêu, thật là vô nghĩa biết bao. Từ đó chẳng bao giờ ông còn tin vào tình yêu của người đời nữa, và không bao giờ trao thứ thiêng liêng đó cho bất cứ ai – những kẻ không xứng đáng để có được (Bản thân tôi cũng chẳng có niềm tin).
Để đạt được những gì mình muốn, ông học được cách trao cho đám đông những gì họ muốn. Cũng như bất cứ quyết định nào trong đời, ông luôn cho họ một sự chọn lựa, mà trước đó chọn lựa của ông luôn đứng về phía ánh sáng nếu ánh sáng đó thật sự tồn tại. Trong cuộc chiến chống tham nhũng, ông tin vào bài viết của một nhà báo, nhưng khi gặp gỡ, ông biết rằng vị kia chỉ xem nó như một thứ “hổ lốn”. Khi ông đăng 2 bài để quyên tiền, một là nhà khoa học nghèo có thể mang lại phát minh cho nhân loại, một là cô gái sống buông thả và bị tình nhân vứt bỏ, người đời đã chọn điều gì? Cơ hội luôn có nhưng hết lần này đến lần khác họ luôn thích chọn những điều hời hợt và vô giá trị. Khi nhìn thấy tất cả những điều đó, thì những ai hiểu được giá trị thật của mọi thứ sẽ cảm thấy một sự đau đớn khủng khiếp trong tâm hồn, một sự thất vọng ê chề khi thấy những gì quý giá bị chà đạp không thương tiếc. Và ông nghiệm ra rằng, họ chỉ xứng đáng nhận những thứ mà họ nên nhận.
Gail tạo dựng lên cả một tập đoàn cung cấp cho đám đông thứ mà họ muốn, những bản tin về giết người, cưỡng hiếp, sex, scandal, và cả thứ đạo đức giả để che đậy những ham muốn trần tục của họ. Ông biết ông đang làm gì, ông cảm nhận được nỗi đau đó, nhưng “nỗi đau chỉ xuống đến một điểm nào đó, rồi nó dừng lại”. Nỗi đau đó chưa và không bao giờ đủ lớn để giết chết tâm hồn ông. Gail làm tất cả những việc đó như một phương tiện để đạt được những gì mình muốn, ông có bộ Galery của riêng ông, ông muốn phá bỏ khu đổ nát và xây lên những ngôi nhà cho dân ở đó. Nếu người đời không hiểu các giá trị thì ông sẽ giữ chúng cho riêng mình, chỉ riêng ông mà thôi. Và đó cũng là nỗi cô đơn vô tận mà những con người như ông hay Roark phải gánh lấy trong cuộc sống này.
Tất cả đã đổi thay khi Dominique đến, nàng đến từ một cuộc giao dịch song phẳng như cách thức người đời thường làm. Sẽ là hạnh phúc biết bao thì ta tìm được trong thế giới này một con người có thể hiểu những thứ mà ta tôn vinh, có thể yêu và biết giá trị của tình yêu. Khi ấy ta không còn cảm thấy cô đơn nữa, khi ấy thế giới cho ta thấy sự hy vọng, rằng cuộc sống vẫn còn tồn tại những điều đẹp đẽ chứ không phải hoàn toàn vô nghĩa. Và khi ông gặp Roark, sự khẳng định cho những gì ông tin trở nên tuyệt đối, vì Roark là hình ảnh tuyệt đối cho những giá trị vĩnh cữu tạo nên thế giới này. Dominique và Roark là điều mà ông luôn tìm kiếm trong suốt cuộc đời ông. Cái cảm giác hân hoan, như được sống lại này không phải ai cũng có thể cảm nhận được.
Ông thay đổi, ông muốn đảo ngược con quái vật mà ông đã tạo ra – tờ Ngọn cờ, nhưng tiếc thay việc đó khó khăn biết chừng nào. Vì người đời vẫn vậy với bản chất như thế, ông không thể thay đổi được cái bản chất đã tồn tại hàng vạn năm của nhân loại, và ông đã thất bại thảm hại. Ông mất luôn cả Dominique như một cái giá phải trả cho những gì ông đã làm trước đó, ông không xứng đáng để có được nàng. Ông tạo dựng sự thành công bằng cách nào thì nàng trả lại ông đúng với phương cách như thế. Ông chấp nhận điều đó, ông nhận ra rằng ông phải tiếp tục đi trên con đường mà ông đã chọn, và con đường đó có tác dụng của nó.
Xã hội loài người tồn tại trong nó cả ánh sáng lẫn bóng tối, ánh sáng đưa con người đi trên con đường phát triển, bóng tối kéo họ lùi lại. Xã hội cần những con người như Roark để chỉ cho ta thấy đâu là những giá trị nền tảng tạo nên thế giới. Xã hội cũng cần những con người như Gail, thấu hiểu các giá trị đó nhưng biết cách để trở thành kẻ thống trị nhờ vào bóng tối và dùng nó như một công cụ định hướng phát triển cho xã hội đó. Gail là một hình ảnh của sự thỏa hiệp với bóng tối, sự thỏa hiệp này là một sự tất yếu trong loài người vì đám đông dân chúng luôn sống trong một trạng thái u mê triền miên.
Tôi không có sự phán xét nào dành cho Gail với những việc mà ông đã làm, có lẽ những sự tồi tệ mà ông mang đến cho thế giới nhiều hơn sự tốt đẹp, nhưng thế giới này nó luôn vậy, nó luôn là nó với cái bản chất ấy. Trong nó, ai nhận ra bản thân và thế giới sẽ có được những điều tuyệt vời nhất nhưng cũng nhận lãnh nỗi đau khủng khiếp nhất. Đây là con đường không phải ai cũng dám đi và có thể đi.
Facebook Comments
About Author
